مقابله موثر با آفات چگونه امکان‌پذیر است؟

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور بر استفاده از تجارب بین‌المللی و فناوری‌های نوین در کنترل آفات تأکید کرد و گفت: از ظرفیت‌های حوزه نانو، فناوری‌های دانش‌بنیان و پایش هوشمند جنگل‌ها می‌توان برای مقابله مؤثر با آفات بهره گرفت.

به گزارش ایسنا دکتر رسول اشرفی‌پور در مراسم نکوداشت ملی گیاه‌پزشکان منابع‌ طبیعی ایران گفت: با وجود شکل‌گیری ساختارهای اجرایی و تحقیقاتی در حوزه گیاه‌پزشکی، هنوز در زمینه انسجام نهادی ضعف داریم و باید ارتباط میان دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و کارشناسان اجرایی استان‌ها تقویت شود.

وی با اشاره به پیامدهای تغییرات اقلیمی افزود: میانگین دمای ناحیه رویشی زاگرس در سه دهه گذشته بیش از ۲ درجه افزایش یافته که این امر موجب گسترش آفات و بیماری‌های جنگلی شده و ضروری است تاب‌آوری زیست‌بوم‌ها در برابر این تغییرات در اولویت برنامه‌ها قرار گیرد.

اشرفی‌پور بر استفاده از تجارب بین‌المللی و فناوری‌های نوین در کنترل آفات تأکید کرد و گفت: از ظرفیت‌های حوزه نانو، فناوری‌های دانش‌بنیان و پایش هوشمند جنگل‌ها می‌توان برای مقابله مؤثر با آفات بهره گرفت.

وی در پایان خاطرنشان کرد: ساختارسازی انجام شده اما نهادسازی هنوز در ابتدای راه است و باید با همکاری دستگاه‌های اجرایی و علمی، پایه‌های سیاستی قوی‌تری در کارگروه گیاه‌پزشکی ایجاد شود.

چالش‌های جدی پیش روی گیاه‌پزشکان و لزوم حمایت ساختاری

در ادامه این نشست مهندس مهرداد اکبریان - مدیرکل حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور- با اشاره به جدا شدن بسیاری از گیاه‌پزشکان از سازمان در طول سال‌های گذشته اظهارکرد: امروز ۱۱ استان ما فاقد گیاه‌پزشک هستند. این امر صرفاً به دلیل آن است که نتوانسته‌ایم جایگاه شغلی مناسبی برای این بخش مهم فنی سازمان که باید دلگرم باشند، فراهم کنیم.

مدیرکل حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی با تأکید بر سیاست سازمان در منع قاطع استفاده از هرگونه ماده شیمیایی در عرصه‌های منابع طبیعی، این رویکرد را موجب دشوارتر شدن فرایند کنترل آفات دانست.

وی در ادامه گفت: با ورود هرگونه ماده شیمیایی به عرصه‌های منابع‌طبیعی به صراحت مخالف هستیم البته این کار را برای ما سخت می‌کند. به همین دلیل مبارزه مکانیکی را جایگزین کرده‌ایم که آن هم دردسرهای خاص خود را دارد.

مدیرکل حفاظت و حمایت سازمان منابع طبیعی افزود: سازمان اعتقاد به استفاده محدود و در کانون‌های بحرانی از آفت‌کش‌های زیستی، صرفاً با اجازه و لیست سازمان، دارد.

وی راهکار سازمان منابع طبیعی را حرکت به سمت «مبارزه تلفیقی» دانست و تأکید کرد: امروز به این نتیجه رسیده‌ایم که به سمت همان مبارزه تلفیقی برویم و اجازه داشته باشیم که نهایتاً در کانون‌ها، در آن نقاطی که می‌دانیم شیوع پیدا می‌کند، بتوانیم از آفت‌کش‌های کم‌خطرتر استفاده کنیم.

به گزارش روابط عمومی سازمان منابع طبیعی اکبریان ضمن تأکید بر نقش سازمان منابع طبیعی به عنوان ابزار اجرایی علم گیاه‌پزشکی در کشور، از دانشگاه‌ها و مؤسسات تحقیقاتی درخواست کمک و راهنمایی برای رسیدن به یک تصمیم‌گیری نهایی و علمی کرد تا بتوانند حمایتگر سازمان در حل معضلات باشند.

اهمیت گیاه‌پزشکی در سه زیست‌بوم جنگلی، مرتعی و بیابانی

در ادامه این مراسم علی خادم آستانه - سرپرست معاونت حفاظت و امور اراضی سازمان منابع طبیعی - بر نقش حیاتی دفتر حفاظت و حمایت در حوزه گیاه‌پزشکی تاکید کرد.

سرپرست معاونت حفاظت و امور اراضی سازمان منابع طبیعی حوزه فعالیت این معاونت را در بحث گیاه‌پزشکی بسیار گسترده و پیچیده خواند و تصریح کرد: دفتر حفاظت و حمایت، محوریت بحث گیاه‌پزشکی را در سه زیست‌بوم اصلی جنگلی، مرتعی و بیابانی که در حوزه سازمان منابع طبیعی قرار گرفته‌اند، بر عهده دارد.

وی افزود: کار این دفتر، سخت و پیچیده است و عمدتاً باید با بخش‌های تخصصی دیگر سازمان همکاری نزدیک داشته باشد که خوشبختانه این همکاری‌ها شکل گرفته و حتی اعتبارات ویژه‌ای نیز از سوی دفاتر تخصصی جنگل و بیابان به این موضوع اختصاص یافته است.

خادم آستانه با اشاره به حساسیت‌های فزاینده نسبت به مسائل گیاه‌پزشکی در وضعیت تغییر اقلیم تأکید کرد: اگر به علت وجود گرد و غبار، درختان بلوط ما ضعیف شوند، بلافاصله باعث هجوم آفات ثانویه خواهد شد که قاعدتاً تأثیرشان عمیق‌تر است.

وی بر اهمیت رصد و پیش‌آگاهی‌های درست و دقیق در مبارزه با آفات تأکید و اظهار کرد: این موضوع در دستور کار گیاه‌پزشکان استانی قرار دارد.

خادم آستانه همچنین با اشاره به اهمیت کنترل آلودگی از همان ابتدا بر لزوم نظارت دقیق بر نهالستان‌ها و خزانه‌ها تأکید کرد تا نهال‌هایی تولید نشود که منشأ آلودگی باشند و به عرصه اصلی سرزمین آسیب بزنند.

سرپرست معاونت حفاظت و امور اراضی سازمان منابع طبیعی آفات عمومی که به بخش کشاورزی و منابع طبیعی آسیب می‌زنند و آفات کلیدی تخصصی حوزه منابع طبیعی را مهم دانست و بر لزوم آگاه‌سازی و توجیه جنگل‌نشینان، بومیان محلی، مشارکت‌کنندگان در حفاظت و همیاران طبیعت تأکید کرد.

وی گفت: همه این افراد باید دست به دست هم بدهند و در پیش‌آگاهی و آگاه‌سازی آفات و بیماری‌ها به ما کمک کنند تا خدای نکرده به مراحل طغیان نرسد.

خادم آستانه مرحله نهایی را کنترل بیماری‌ها و آفات دانست و خاطرنشان کرد: در کنترل عمدتاً سعی می‌کنیم از مواد کم‌خطر استفاده شود؛ موادی که به محیط زیست و سایر گونه‌های مفید آسیبی نزند و کمترین خطر را برای طبیعت داشته باشد.

وی هدف اصلی را مهار کردن آفت و جلوگیری از طغیان و افزایش جمعیت عنوان کرد تا چرخه توالی حیاتی زیست‌بوم‌ها دچار مشکل نشود.

به گزارش روابط عمومی سازمان منابع طبیعی خادم آستانه در پایان حل مشکلات مربوط به اعتبارات، تجهیزات و امکانات حوزه گیاه‌پزشکی همچنین کمبود نیروی متخصص در استان‌ها را خواستار شد و اظهار امیدواری کرد که با رفع این موارد، اهداف اصلی حوزه حفاظت بهتر محقق شود.

*