رقابت آمریکا و چین در آسمان

ماه‌ها پس از آنکه پاکستان از یک موشک فوق دوربرد ساخت چین برای سرنگونی جنگنده‌های هندی استفاده کرد، درخواست‌های بودجه نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است به زودی پس از هشت سال توسعه، سلاح پیشرفته خود را از شرکت تسلیحات‌سازی لاکهید مارتین که یک AIM-۲۶۰ دریافت کنند.

به گزارش ایسنا، بر اساس اسناد بودجه و یک بیانیه رسمی از سوی نیروهای مسلح آمریکا، شاخه‌های خدماتی شامل نیروهای زمینی، هوایی و دریایی تقاضای بودجه‌ای نزدیک به یک میلیارد دلار برای سال مالی ۲۰۲۶ که از اول اکتبر آغاز می‌شود، کرده‌اند تا فرآیند تولید یک سامانه محرمانه را آغاز کنند.

به نوشته روزنامه استریت تایمز، نیروی هوایی آمریکا که رهبری توسعه AIM-۲۶۰ یا موشک تاکتیکی پیشرفته مشترک را بر عهده دارد، برای تولید اولیه ۳۶۸ میلیون دلار آمریکا به علاوه ۳۰۰ میلیون دلار دیگر در «لیست اولویت‌های بدون بودجه» سالانه جداگانه‌ای که نیروهای نظامی به کمیته‌های دفاعی کنگره ارائه می‌دهند، درخواست کرده است. نیروی دریایی نیز درخواست ۳۰۱ میلیون دلار آمریکا کرده است.

تحلیلگران موسسه تحقیقاتی «ملیوس» گفتند که این موشک بسته به تعداد تولیدشده، ممکن است تا سال ۲۰۲۴ به یک برنامه ۳۰ میلیارد دلاری تبدیل شود که یک امتیاز بسیار ضروری برای شرکت «لاکهید مارتین» محسوب می‌شود؛ آن هم دقیقا پس از گزارش سود سه‌ماهه دوم که هزینه‌هایی معادل ۱.۶ میلیارد دلار و یک بدهی مالیاتی بالقوه به مبلغ ۴.۶ میلیارد دلاری را برای این شرکت نشان داده است.

جنگنده اف-۳۵، بزرگترین منبع درآمد این غول صنعت دفاعی آمریکای، در اوج نرخ تولید خود قرار دارد و این شرکت در چندین برنامه مهم، از جمله جدیدترین جنگنده رادارگریز اف-۴۷، شکست خورده و به بوئینگ پیوسته است.

«اسکات میکوس» تحلیلگر موسسه تحقیقاتی ملیوس در مورد بخش موشک‌ها و کنترل آتش شرکت لاکهید مارتین گفت: «رشد سودآور برای این شرکت بسیار مهم است. این بخش، پرحاشیه‌ترین بخش لاکهید است و به دلیل تقاضای داخلی و بین‌المللی قوی، باید سریع‌ترین رشد را نیز داشته باشد. نکته کلیدی این خواهد بود که آیا آنها می‌توانند اتهامات آینده علیه برنامه موشکی محرمانه که گمان می‌رود AIM-۲۶۰ باشد را محدود یا از آن اجتناب کنند.»

وقتی این موشک سرانجام وارد ارتش آمریکا و عملیاتی شود، که البته نیروی هوایی زمان دقیق آن را اعلام نخواهد کرد، به پیشرفته‌ترین موشک هوا به هوای ایالات متحده تبدیل خواهد شد، نقشی که مدت‌هاست نسخه‌های پیچیده‌تر RTX، یعنی AIM-۱۲۰ Amraam که در سال ۱۹۹۳ معرفی شد، بر عهده داشته‌ است.

کارشناسان می‌گویند سلاح‌های هواپرتاب که می‌توانند هواپیماها را در بردهای بسیار بالا سرنگون کنند، در ماه مه مورد توجه قرار گرفتند، زمانی که جنگنده‌های پاکستانی از موشک‌های PL-۱۵ ساخت چین برای سرنگونی هواپیماهای هندی از فاصله بیش از ۱۶۰ کیلومتری بدون خطر آتش متقابل استفاده کردند.

موشک Meteor ساخت شرکت MBDA که قابلیت‌های مشابهی دارد، نزدیک به یک دهه است که در دسترس است اما در نبرد مورد استفاده قرار نگرفته است.

نیروی هوایی آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد: «دشمنان بالقوه ما شاهد توانایی ارتش در ارائه برتری هوایی بوده‌اند و رقبای آمریکایی در پاسخ به آن تکامل یافته‌اند. یک موشک هوا به هوا که قادر به شکست سیستم‌های تهدید پیشرفته باشد، برای حفظ برتری هوایی ایالات متحده ضروری است.»

پنتاگون در گزارش سالانه ۲۰۲۴ درباره قدرت نظامی چین اعلام کرد که نیروی هوایی چین احتمالا موشک هوا به هوای PL-۱۷ را در سال ۲۰۲۳ عملیاتی اعلام کرده است و گفت که موشک بعدی PL-۱۵ است که می‌تواند اهداف را از فاصله ۴۰۰ کیلومتری هدف قرار دهد.

نیروی هوایی ایالات متحده در ادامه اعلام کرد که موشک جدید آمریکایی «برد بیشتری نسبت به سلاح‌های هوا به هوای موجود خواهد داشت و در سناریوهای تهدیدآمیز مختلف، موثر خواهد بود.»

سخنگوی نیروی هوایی اوکراین نیز در سال ۲۰۲۳ اعلام کرد که مدل AIM-۱۲۰ که به کشورش تحویل داده شده، بردی حدود ۱۶۰ کیلومتر دارد.

این سلاح به خط تولید موشک‌های لاکهید مارتین در آمریکا، از جمله جدیدترین مدل موشک رهگیر پاتریوت، سامانه تاد و موشک‌های کروز ضد کشتی LRASM و JASSM، اضافه خواهد شد.

موشک AIM-۲۶۰ برای نصب در محفظه‌های داخلی تسلیحات جنگنده‌های اف-۲۲و اف-۳۵ طراحی شده است، اما نیروی هوایی آمریکا اعلام کرده است که این موشک با جنگنده‌های اف-۱۶ و اف-۱۵ نیز هماهنگی دارند و بر روی آنها نیز نصب می‌شوند.

در ۱۵ سال گذشته، نیروی هوایی، نیروی دریایی و آژانس پروژه‌های تحقیقاتی پیشرفته دفاعی آمریکا که فناوری‌های نوین تسلیحاتی را بررسی می‌کند، بیش از ۳۵۰ میلیون دلار آمریکا برای موتورهای موشک، توسعه کلاهک و برنامه‌ای به نام TR۳ هزینه کرده‌اند.

نیروی هوایی آمریکا همچنین اعلام کرد که این برنامه پیشرفت‌ها در زمینه پیشرانه، شبکه‌های پیشرفته، الگوریتم‌های هدایت و کنترل، قدرت موتور و مدیریت حرارتی و بسته‌بندی و رابط‌های حمل در جنگنده‌های نسل پنجم را بررسی کرده است.

شرکت تسلیحات‌سازی لاکهید مارتین اولین قرارداد توسعه محرمانه این موشک را در اوت ۲۰۱۷ دریافت کرد. دو سال بعد، «آنتونی جناتمپو» مدیر اجرایی وقت برنامه تسلیحات نیروی هوایی آمریکا اعلام کرد که این بخش از ارتش آمریکا امیدوار است تا سال ۲۰۲۲ این موشک را عملیاتی کند.

همین چند روز پیش هم نیروی هوایی ایالات متحده از اعلام زمان عملیاتی شدن موشک AIM-۲۶۰ خودداری کرد و گفت هر شاخه از نیروی هوایی از «معیارهای خاصی» برای تعیین آن استفاده خواهد کرد.

*