رویکردهای کلیدی و مهم آموزش عالی طی سه سال اخیر

وزیر علوم در تشریح رویکردهای مهم و کلیدی مدیریت آموزش عالی در سه سال اخیر گفت: همسو کردن منافع ملی با منافع فردی در قوانین ایجاد سیاست شفافیت اداری، برنامه محوری دانشگاه‌ها، ایجاد سیاست‌های کارمزدی به جای روز مزدی جذب نخبگان، استفاده از هوش مصنوعی و نهادینه کردن الزامات حرفه‌ای و اداری از مهمترین رویکردهاست که توانستیم در این مدت اجرایی سازیم.
به گزارش ایسنا، محمدعلی زلفی گل در نشست خبری با رسانه‌ها که امروز در سالن شهدای جهاد علمی وزارت علوم برگزار شد، گزارشی از مهمترین رویکردهای آموزش عالی طی سه سال اخیر ارائه داد و گفت: اولین رویکرد ما این بود که در وزارت علوم تجربه را ارزان بخریم. یعنی اینکه ما از تجربیات مدیران گذشته استفاده کنیم. بر این اساس من اوایل حضورم در این وزارتخانه از تمامی وزرای علوم سابق دعوت کردم تا ایده‌ها و نقطه نظرات خود را در خصوص آموزش عالی بیان کنند که در نتیجه این نشست ۲۲ طرح برای این عرصه تعریف کردیم.
وی در ادامه به رویکرد دیگر مدیریت آموزش عالی خود اشاره کرد و گفت: تصمیماتی که در این عرصه انجام دادیم، بر ‍پایه تحقیق و پژوهش بوده در اوایل حضورم در وزارت علوم همواره یکی از انتقاداتی که می‌شد این بود که چرا آموزش دانشگاه‌های ما مهارت محور نیست و تحقیقات ما بر پایه نیازمند محوری و کارفرمایی صورت نمی‌گیرد. بر این اساس ما انتقادات را مد نظر قرار دادیم و طرحی را تعریف کردیم تا راهکارهای حل این معضل بررسی شود.
وزیر علوم تاکید کرد: یکی دیگر از انتقادات از وزارت علوم این بود که چرا آموزش عالی ما یکپارچه نیست و طرح آمایش در آموزش عالی اجرا نمی‌شود. در واقع ما تلاش کردیم ایده همسو کردن منافع ملی با منافع فردی در قوانین و مقررات را اجرایی کنیم. اینکه ما چه اقداماتی انجام دهیم وقتی که آئین نامه را تدوین می‌کنیم بطور مثال امتیازی به خانواده دانشگاهی می‌دهیم چه چیزی از آن امتیاز نصیب منافع ملی می‌شود. بر این اساس نظام سنجش و انگیزش جدیدی را طراحی کردیم تا ارزیابی‌ها و یا تشویق‌های صورت گرفته هدف داشته باشد.
زلفی گل تبدیل فعالیت‌های متعارف دانشگاهیان به فعالیت‌های متمایز را از دیگر اقدامات وزارت علوم طی سه سال اخیر دانست و گفت: یعنی اینکه ما چه کار کنیم و چه نظام انگیزشی انجام دهیم که اگر عضو هیات علمی ما کتابی می‌نویسد و آن کتاب در سطح دانشگاه اثربخش است انگیزه ایجاد نماییم تا در سطح ملی نیز موثر باشد. به این طریق فعالیت‌های دانشگاهیان از حالت متعارف به متمایز تبدیل می‌شود.
وزیر علوم خاطرنشان کرد: برای جذب نخبگان در وزارت علوم نیز کارهای خوبی را انجام دادیم که بورس صنعت یکی از این نوع اقدامات است؛ بطوریکه سال گذشته ۱۰۰۰ رتبه برتر کنکور می‌توانستند بورس صنعت شوند که البته به دلیل شاخص‌های سختی که تعریف شده بود ۳۶۸ نفر توانستند بورس شوند و امسال نیز با اتاق بازرگانی جلساتی داشتیم تا صنایع خصوصی را ترغیب به بورس نخبگان دانشگاهی نمایند.
وی همچنین سیاست کارمزدی به جای روز مزدی را از دیگر سیاست‌های وزارت علوم عنوان کرد و گفت: در سیستم دولتی شرایط به گونه‌ای است که فرد تا جذب کار می‌شود چه کار کند و یا چه کاری را انجام ندهد حقوق خود را می‌گیرد اما ما این سیستم کارمزدی به جای روزمزدی را طراحی نمودیم و تشویق‌هایی را به اساتید و کارمندانی که کارهای شاخصی انجام می‌دهند در نظر گرفتیم.
وزیر علوم همچنین ایجاد سیاست شفافیت اداری را از دیگر اقدامات خود عنوان کرد و گفت: بر اساس این سیاست ذینفع می‌تواند نامه‌های خود را که به وزارت علوم ارسال می‌شود را ببیند و در جریان ‍پروسه بررسی قرار بگیرد.
وی همچنین در خصوص فعالیت‌های مسئولان آموزش عالی نیز گفت: من برای اولین بار هر رئیس دانشگاهی که قرار بود منصوب شود برنامه دریافت کردم و برخی مواقع چندین بار این برنامه‌ها را مطالعه می‌کردم تا نقاط ضعف آن را بررسی و برطرف نمایم و حتی احکامی که صادر می‌شد در آن وظایف و ماموریت‌ها را هم ذکر می‌کردم و مشاور راهبردی ما می‌توانستند کار آن فرد را ارزیابی کنند.
زلفی گل در خصوص استفاده از هوش مصنوعی در آموزش عالی نیز گفت: وزارت علوم باید اولین جایی باشد تا علاوه بر توسعه بتواند از هوش مصنوعی استفاده کند. بر این اساس ما سامانه‌های ویژه‌ای را طراحی نمودیم که یکی از این سامانه‌ها سامانه نان یا نظام ایده‌ها و نیازها می‌باشد و در حال حاضر بیش از ۲۰ هزار نیاز از صنایع و دستگاه‌های مختلف در این سامانه ثبت شده است که ۶۰۰ نیاز به وزارت نفت اختصاص دارد.
وزیر علوم در خصوص ایجاد سامانه برنما نیز گفت: در گذشته فعالیت‌های فرهنگی دانشگاه‌ها رصد نمی‌شد اما با ایجاد این سامانه می‌توانیم اقدامات انجام شده حوزه فرهنگی دانشگاه‌ها و برنامه‌های آتی این عرصه را مشاهده کنیم.
زلفی گل همچنین به نهادینه کردن الزامات حرفه‌ای و اداری آموزش عالی اشاره کرد و گفت: به این معنی که یک عضو هیات علمی ما طرح درس داشته باشد، سرفصل‌های دروس را رعایت کند. امتحان نیم ترم و پایان ترم بگیرد و دو ساعت در هفته نیز برای دانشجویان خود وقت بگذارد. ضمن اینکه باید با هماهنگی دانشگاه صفحه خانگی داشته باشد تا با دانشجویان خود ارتباط بگیرد.
وی همچنین مقاله محور بودن را از دیگر انتقادات وارد شده به وزارت علوم در اوایل فعالیت‌های این حوزه عنوان کرد و گفت: همواره عنوان می‌شد که وزارت علوم مقاله محور است و برای تبدیل علم به تکنولوژی، ثروت و خدمت برنامه ندارد که خوشبختانه امروزه پارک‌های علم و فناوری صاحب جدی پیدا کرده و تعداد شرکت‌های دانش بنیان رشد نموده‌اند؛ ضمن اینکه صندوق عالی علوم و فناوری ایجاد شد. بر این اساس ۶۰۰ درصد از اعتبارات پژوهشی دستگاه‌ها به این صندوق واریز می‌شود و ما در تدوین آئین نامه ارتقاء اعضای هیات علمی که قبلا به مقالات تکیه داشت ۹ مورد جدید اعم از گرنت اختراع، تالیف کتاب، آثار بدیع هنری، طرح تحقیقاتی محصول دانش بنیان و ... را نیز اضافه کردیم.

*