اعتراض جمهوری آذربایجان به مواضع ماکرون در مناقشه قفقاز جنوبی

وزارت خارجه جمهوری آذربایجان، پاریس را به اتخاذ استانداردهای دوگانه دیپلماتیک متهم کرده و گفت فرانسه قبلا علیه «تجاوزات ارمنستان و اشغال اراضی آذربایجان» طی سال‌های متوالی سکوت اختیار کرده بود و حال از ایروان طرفداری می‌کند.
به گزارش ایسنا، امانوئل ماکرون، رئیس‌جمهور فرانسه به‌تازگی با سخنانش در مورد اوکراین ناآرامی ایجاد کرد. او پیشنهاد داد که نیروهای ناتو می‌توانند برای جنگ روسیه و اوکراین مستقر شوند. با این حال اقدامات فرانسه در قفقاز جنوبی هم، گرچه توجه بسیار کمتری را در غرب به خود جلب کرده است، تنش‌هایی را در این منطقه برانگیخته است.
در حالی که متحدان ائتلاف آتلانتیک به سرعت بالون ایده‌های ماکرون در مورد استقرار نظامیان در اوکراین را سرنگون کردند، دیپلماسی فرانسه در قفقاز، به‌ویژه در ماه‌های اخیر اقداماتی برای تقویت همکاری نظامی با ارمنستان، زیر نظر رادار غرب انجام داده است.
اما این اقدامات از چشم جمهوری آذربایجان که در تلاش است پاریس را از روند جاری صلح ارمنستان و باکو خارج کند، دور نمانده است.
فرانسه به‌طور سنتی قوی‌ترین حامی ارمنستان در اتحادیه اروپا بوده است و نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان در اواخر فوریه با ماکرون در فرانسه دیدار کرد تا بر روابط نزدیک و دوجانبه تاکید کند.
به گزارش «یورایژیانت»، ماکرون در گفت‌وگو با خبرنگاران پس از این دیدار، بر حمایت کشورش از «ارمنستان، استقلال، تمامیت ارضی، روند دموکراتیک و آرمان‌های صلح‌آمیز آن» تاکید کرد. او بعدا استفاده از زور توسط جمهوری آذربایجان در تبادل آتش در ۱۳ فوریه در امتداد مرز ارمنستان و جمهوری آذربایجان را «نامتناسب» توصیف کرد. چهار سرباز ارمنستان در این درگیری جان باختند.
رئیس‌جمهور فرانسه همچنین از جمهوری آذربایجان خواست تا به حکم دادگاه جهانی احترام بگذارد و از بازگشت امن پناهجویان ارمنی به قره‌باغ اطمینان حاصل کند. او علاوه بر این، مسئولیت کاهش تنش نظامی ادامه‌دار پس از فتح مجدد قره‌باغ توسط جمهوری آذربایجان در سال ۲۰۲۳ را بر عهده باکو گذاشت.
باکو، ارمنستان را تحت فشار قرار داده است تا اجازه کار به کریدور زمینی که جمهوری آذربایجان را به منطقه نخجوان متصل کند، بدهد؛ اقدامی که در واقع به جمهوری آذربایجان حقوق فراسرزمینی در ارمنستان می‌دهد.
ماکرون افزود: «فکر می‌کنم که برای آذربایجان بیش از حد ضروری است که هرگونه ابهام در مورد تمامیت ارضی ارمنستان را برطرف کند، تا آنجا که به نقشه‌ها مربوط می‌شود، پس باید برای تحدید حدود و تعیین مرزها کار وظیفه‌شناسانه انجام شود که مبنایی برای خروج نیروهای دو طرف مرز خواهد بود.»
شکست ارمنستان در مناقشه قره‌باغ باعث تیرگی روابط ایروان با روسیه شد که مدت‌ها از سوی ارمنی‌ها به عنوان حامی اصلی تلقی می‌شد. اختلافات با روسیه هم به نوبه خود اهمیت روابط ایروان با فرانسه را افزایش داده است.
از زمانی که جمهوری آذربایجان پاییز گذشته تصرف قره باغ را تکمیل کرد، فرانسه انواع قراردادهای کمک نظامی با ارمنستان منعقد کرده است، از جمله تهیه خودروهای زرهی، تسلیحات، تجهیزات و مهمات و همچنین بهبود قابلیت‌های دفاع هوایی. مقامات تاکید کرده‌اند که این کمک‌ها ماهیت دفاعی دارد.
در همین راستا، باکو به آنچه که به‌عنوان مداخله فرانسه عنوان کرده، انتقاد کرد.
به گزارش «یورایژیانت»، وزارت امور خارجه جمهوری آذربایجان اظهارات ماکرون در مورد تبادل آتش در ۱۳ فوریه را «غیر قابل قبول» توصیف کرد.
در ادامه بیانیه مذکور، این وزارتخانه پاریس را به اتخاذ استانداردهای دوگانه دیپلماتیک متهم و خاطرنشان کرد که پاریس «قبلا علیه تجاوزات ارمنستان و اشغال اراضی آذربایجان برای حدود ۳۰ سال و همچنین ادامه اشغال ۸ روستای آذربایجان توسط ارمنستان اظهار نظر نکرده بود.»
فرانسه در کنار ایالات متحده و روسیه، یکی از سه رئیس مشترک بود که رهبری گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا را برعهده داشت؛ گروهی که چارچوبی را برای روند صلح از پایان اولین درگیری در دهه ۱۹۹۰ تا ۲۰۲۰ فراهم کرد. در آن دوران نیروهای ارمنی، قره‌باغ و مناطق اطراف جمهوری آذربایجان را تحت کنترل داشتند. با این تحولات، به نظر می‌رسد امروز الهام علی‌اف، رئیس‌جمهور آذربایجان عداوت خاصی با ماکرون دارد.
علی‌اف در اجلاس کشورهای مستقل همسود در سال ۲۰۲۲ با اشاره به رهبران سابق فرانسه گفت: «من این فرصت را داشتم که با رئیس‌جمهور ژاک شیراک، رئیس‌جمهور نیکولا سارکوزی و رئیس‌جمهور فرانسوا اولاند از نزدیک ارتباط برقرار کنم و روابط ما کاملا متعادل و کاملا دوستانه بود.» او افزود: «ما همیشه فعالیت‌های روسای جمهور قبلی فرانسه را، علی‌رغم وجود عوامل خاصی از ارامنه در فرانسه، متعادل می‌دانستیم. با این حال، رهبری فعلی فرانسه (ماکرون) عملا از همه این‌ها عبور کرده است.»

*