توصیه های طب سنتی برای خنک شدن بدن در تابستان

یک متخصص طب سنتی، مصرف انواع شربت های حاوی دانه های لعابدار مانند خاکشیر، تخم شربتی، اسفرزه و... را موثر در کاهش حرارت بدن و رطوبت رسانی دانست و گفت: مصرف غذاهای پرگوشت و چرب در تابستان دستگاه گوارش را ضعیف می کند.
دکتر محمدرضا مسرورچهر، متخصص طب سنتی در گفت وگو با ایسنا، با بیان اینکه با گرم شدن هوا، افرادی که قوت و توانایی کمتری دارند بیشتر در معرض گرمازدگی و بیماری های ناشی از آن هستند، اظهار کرد: کودکان و سالمندان بیشتر در معرض گرمازدگی هستند.
وی از جمله شایع ترین علائم گرمازدگی را شامل سردرد، سرگیجه، افت فشار خون، حالت تهوع و در برخی موارد اسهال دانست و افزود: از دیدگاه طب سنتی، افرادی که مزاج گرم تری دارند، بیشتر در معرض گرمازدگی قرار می گیرند؛ این در حالی است که بیشتر جوانان دارای مزاج گرم هستند و لذا انجام فعالیت های ورزشی در ساعات اوج گرما می تواند زمینه گرمازدگی آنان را فراهم کند.
این پزشک و متخصص طب سنتی ایرانی، مزاج تابستان را گرم و خشک دانست و تصریح کرد: مزاج های یکسان با مزاج تابستان، موجب تقویت آن شده و لذا جوانانی که دارای مزاج یکسان با تابستان هستند، اگر در هوای گرم فعالیت کنند و غذای گرم مانند کشمش پلو و خرما پلو و غذاهای پرگوشت بخورند و سپس ورزش کنند، دچار اختلال مزاج شده و عوارض گرمازدگی در آنان بروز می کند.
مسرورچهر، از دست دادن آب بدن را نیز موجب گرمازدگی به ویژه در کودکان و افراد سالمند دانست و بیان کرد: بدن سالمندان ضعیف تر است و لذا توانایی تحمل گرما را ندارد.
وی با بیان اینکه گرمای هوا در تابستان موجب تحلیل قوت های بدن از جمله ضعف دستگاه گوارش می شود، اضافه کرد: در تابستان احتمال ابتلا به بیماری های گوارشی زیاد می شود؛ همچنین در تابستان به دلیل گرمای هوا بهتر است از غذاهای پر قوت و گوشتی کمتر استفاده شود، زیرا در بدن ایجاد حرارت می کند.
این متخصص طب سنتی ایرانی، با اشاره به تعریق زیاد بدن در فصل تابستان، خاطرنشان کرد: تعریق زیاد موجب دفع بیشتر آب و املاح بدن می شود و لذا باید از میوه های فصل و شربت های خنک بیشتر استفاده شود. میوه های تابستانی اغلب مزاج سرد و تر دارند و موجب به تعادل رسیدن مزاج بدن در تابستان می شوند؛ همچنین بهتر است سفره های خودمان را با غذاهای محلی که غالبا گیاهی و کم گوشت هستند، بیاراییم.
خنکی صبح زمان مناسبی برای پیاده روی است
وی ترش تره، باقلا قاتوق، آلو مسما، غوره مسما، گوجه خورشت، ترش واش و... را از جمله غذاهای محلی استان گیلان دانست که سازگار با مزاج تابستان بوده و یادآور شد: برای کاهش حرارت بدن در تابستان می توانیم از مخلوط عرق کاسنی و عرق شاه تره به نسبت مساوی به اندازه یک استکان در صبح و شب استفاده کنیم که موجب خنکی کبد شده و در نهایت بدن را خنک می کند.
مسرورچهر، خنک شدن بدن را موجب کاهش تعریق دانست و عنوان کرد: در هوای گرم از ورزش های سنگین همچون وزنه برداری و بدن سازی پرهیز شود، اما ورزش هایی مانند شنا و پیاده روی صبحگاهی بسیار مفید است؛ خنکی صبح زمان مناسبی برای پیاده روی است و لذا پیاده روی در ساعات نزدیک به ظهر به دلیل احتمال گرمازدگی و پیاده روی شبانه به خاطر بر هم خوردن ساعت خواب توصیه نمی شود.
این متخصص طب سنتی ایرانی، حمام کردن با آب خنک در زمان اوج گرما را موجب کاهش حرارت بدن دانست.
وی باد مستقیم کولر را موجب خشکی و تشدید درد مفاصل در افراد سالمند دانست و اضافه کرد: از قرار گرفتن در معرض باد مستقیم کولر و سرد کردن محیط زندگی پرهیز شود؛ حتی باد مستقیم پنکه هم اثرات منفی بر بدن دارد.
مسرورچهر، با بیان اینکه با تعادل مزاج می توانیم با کمترین آسیب با گرمای تابستان مواجه شویم، اظهار کرد: مصرف میوه های تابستانی در اواسط روز - زمانی که دما به اوج خود می رسد - توصیه می شود و بهتر است شب ها میوه نخوریم؛ همچنین افراد مسن در مصرف میوه زیاده روی نکنند.
وی مزاج هندوانه را سرد و تر و مزاج خربزه را گرم و تر دانست و گفت: افراد بسته به مزاج خود از خربزه یا هندوانه استفاده کنند؛ مصرف آلوزرد(قطره طلا) و آلوسیاه نرم و شیرین و رسیده، نه تنها در کاهش حرارت بدن موثر است، بلکه در جهت رفع یبوست روده ها نیز بسیار مفید هستند.
لزوم پرهیز از مصرف غذاهای پرگوشت
این متخصص طب سنتی ایرانی، مصرف انواع شربت های حاوی دانه های لعابدار مانند خاکشی، تخم شربتی، اسفرزه و... را موثر در کاهش حرارت بدن و رطوبت رسانی دانست و تصریح کرد: مصرف شربت های طبیعی همچون شربت آبغوره، شربت آبلیمو، شربت گلاب، شربت آلبالو و شربت به و... نیز بسیار مفید است و توصیه می شود از شکر قهوه ای به جای شکر سفید به عنوان شیرین کننده استفاده شود.
وی استفاده از شربت سکنجبین، عرق نعناع و عرق کاسنی را نیز توصیه کرد و گفت: مصرف میوه ها و نوشیدنی های خیلی سرد موجب ضعف مجاری و سیستم تنفسی و بروز بیماری های تنفسی مانند گرفتگی صدا می شود لذا بهتر است از میوه ها و نوشیدنی های خنک به جای خیلی سرد استفاده کنیم.
مسرورچهر، مصرف آب را منوط به احساس تشنگی دانست و متذکر شد: افرادی که نمی توانند آب خالی مصرف کنند، آن را به صورت مخلوط با چند قاشق عرق نعناع، عرق بیدمشک، عرق بهارنارنج و یا عرق خالواش بنوشند. مصرف چای کمرنگ مانعی ندارد، اما افراد دارای مزاج خشک بهتر است بعد از ظهر قهوه مصرف نکنند، زیرا موجب بی خوابی در شب می شود؛ در صورت لزوم، بهتر است مصرف قهوه به یک فنجان، آن هم در وعده صبح خلاصه شود.
وی با بیان اینکه مصرف غذاهای پرگوشت و چرب در تابستان دستگاه گوارش را ضعیف می کند، گفت: غذاها به سه دسته پر گوشت، کم گوشت و بی گوشت تقسیم می شوند و بهتر است در تابستان از غذاهای کم گوشت و بی گوشت بیشتر استفاده شود و حجم غذایمان را کم کنیم؛ همچنین بهتر است از غذاهای سهل الهضم و گیاهی همچون آلومسما و غوره مسما و آلو اسفناج و... بیشتر مصرف شود، زیرا گیاهان از آب و املاح زیاد برخوردارند؛ مصرف انواع سوپ ها نیز به دلیل آبدار بودن و وجود سبزیجات و گندم و جو بسیار مفید است.

*