تغذیه با شیر مادر باعث افزایش هوش کودک می شود

مدیر گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی استان البرز گفت:‌ تغذیه با شیر مادر باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد می‌شود. علاوه بر این تغذیه با شیر مادر باعث افزایش هوش کودک و نیز کاهش مرگ و میر نوزادان بر اثر سندرم مرگ ناگهانی نوزادان می‌شود.
دکتر زهرا داداشی در گفت و گو با ایسنا با بیان اینکه در جهت ترویج تغذیه با شیر مادر، کمک به مادران شیرده و رفع مشکلات شیردهی، آموزش نحوه صحیح شیردهی توسط مراقبین سلامت در کلیه پایگاه‌های سلامت و مراکز بهداشتی استان به صورت رایگان ارائه می‌شود، افزود: چنانچه خدمت ارائه شده پاسخگوی مشکل مادران نباشد، در هشت مرکز تخصصی آموزش‌ها به شیوه کامل‌تر در اختیار مادران قرار می‌گیرد. در جهت رفاه حال مادران تا پایان مردادماه تعداد این مراکز به ۱۰ مرکز ارتقا خواهد یافت. در صورتی که چالش‌ها و مشکلات شیردهی در این مراکز تخصصی هم مرتفع نشود، مادر به بیمارستان امام علی(ع) که متخصص اطفال دوره دیده مشاوره شیردهی در آن مستقر است، ارجاع خواهد شد.
داداشی درباره تغذیه انحصاری با شیر مادر گفت: شیر مادر به طور انحصاری غذای ایده آلی برای سلامت، رشد و تکامل طبیعی کودک تا پایان شش ماهگی است با این حال آمار شیردهی انحصاری در استان البرز به حدود ۴۰ درصد می‌رسد که امیدواریم با آموزش‌های مناسب به مادران و آگاه سازی آنها از فواید تغذیه با شیر مادر به بالاترین میزان خود برسد.
وی خاطرنشان کرد: اولین ویژگی شیر مادر رایگان و دردسترس بودن آن است که نه تنها برای نوزاد غذای کاملی است و باعث جلوگیری از بیماری‌ها در تمامی دوران زندگی می‌شود، بلکه برای مادران باعث کاهش خونریزی پس از زایمان، بازگشت سریعتر به وزن قبل از بارداری و کاهش احتمال ابتلا به سرطان‌های سینه و تخمدان می‌شود. همچنین ترشح هورمون‌های مرتبط با شیردهی (پرولاکتین و اکسی توسین) باعث افزایش صبر و تحمل مادر شده و احتمال افسردگی پس از زایمان را نیز کاهش می‌دهد.
وی تاکید کرد: کلستروم یا آغوز اولین شیری است که در روزهای اول پس از زایمان تولید می شود و به جهت دارا بودن ایمونوگلوبین‌هایی که به محافظت شیرخواران در برابر عفونت های تنفسی، گوارشی و عفونت های گوش میانی کمک می‌کند؛ بسیار ارزشمند بوده و اولین واکسن نوزاد به شمار می‌آید .
مدیر گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدارس دانشگاه علوم پزشکی ادامه داد: تغذیه با شیر مادر باعث تقویت سیستم ایمنی نوزاد می‌شود. علاوه بر این تغذیه با شیر مادر باعث افزایش هوش کودک و نیز کاهش مرگ و میر نوزادان بر اثر سندرم مرگ ناگهانی نوزادان می‌شود.
وی با بیان اینکه شیر مادر یک نعمت و معجزه الهی است تاکید کرد: تغذیه با شیر مادر برای نوزادان نارس که در آی سی یو نوزادان بستری می‌شوند، شانس بقاء نوزادان را افزایش و طول مدت بستری را کاهش می‌دهد. در حالی که تغذیه با شیر خشک باعث چاقی کاذب در نوزادان می‌شود، شیر مادر بدون ایجاد چاقی از بسیاری از بیماری‌ها در بزرگسالی جلوگیری می‌کند.
دکتر داداشی با تاکید بر نقش بیمارستان های دوستدار کودک اظهار کرد: بیمارستان‌های دوستدار کودک اقداماتی را برای شروع موفق تغذیه نوزادان با شیر مادر پس از تولد و همچنین تداوم تغذیه با شیر مادر در بخش های کودکان بستری انجام می دهند. از مزایای این بیمارستان‌ها تغذیه انحصاری شیرخواران با شیر مادر است که منجر به رشد و نمو مطلوب و سلامت کودک خواهد شد.
وی ادامه داد: تسهیلاتی که بیمارستان‌های دوستدار کودک در صورت بستری شدن شیرخوار در اختیار مادر قرار می‌دهند شامل اتاق با تسهیلات رفاهی جهت اقامت مادر، تغذیه، امکان استحمام، توجه به سلامت مادر، نمایش فیلم آموزشی، استفاده از شیر دوش، ارائه پمفلت آموزشی شیر مادر قبل از ترخیص و ... است.
دکتر داداشی با تاکید بر شناسایی بیمارستان‌های دوستدار کودک اظهار کرد: اولین تماس پوستی بین نوزاد و مادر از همان ابتدای دقایق تولد بسیار مورد تاکید است و در ارزیابی‌هایی که از بیمارستان‌های سطح استان داریم موضوع هم‌آغوشی مادر و نوزاد در ساعات اولیه مورد بررسی قرار می‌گیرد، در این راستا از نظر ما بیمارستان‌هایی دوستدار کودک هستند و مشمول دریافت لوح خواهند شد که این شاخص را رعایت کنند.
وی بر تغذیه انحصاری با شیر مادر تا شش ماهگی و سپس ادامه آن همراه با استفاده از غذای کمکی تاکید و در خصوص موارد منع شیردهی گفت: همه جا و در همه موارد به مادران توصیه به شیردهی فعال نوزاد می‌شود، اما مواردی هست که بنا به توصیه متخصصین ممنوعیت شیردهی وجود دارد، مثلا وقتی مادر مبتلا به عفونت‌های منتقل شونده از راه تماس و یا از طریق شیر است، مادر می تواند از شیر پمپ شده برای تغذیه نوزاد استفاده کند.
دکتر داداشی افزود: اگر مادر مبتلا به ضایعات فعال تب خال باشد نمی‌تواند به نوزاد خود شیردهی بدهد. از سینه ای که ضایعات فعال دارد شیردهی قطع شده ولی از سینه دیگر تغذیه نوزاد ادامه می‌یابد. مادر باید بهداشت را کامل رعایت کند، سینه مبتلا را بپوشاند تا به هیچ وجه امکان تماس با دست و صورت نوزاد وجود نداشته باشد .
مدیر گروه جوانی جمعیت، سلامت خانواده و مدرس دانشگاه علوم پزشکی، یادآورشد: مادرانی که مبتلا به سل فعال هستند و درمان خود را شروع کرده‌اند؛ دو هفته پس از شروع درمان می‌توانند نوزاد خود را شیر دهند.‌ چون میکروب سل از راه تنفسی منتقل می‌شود بنابراین منعی جهت تغذیه نوزاد با شیر پمپ شده قبل از شروع درمان وجود ندارد. داروهای ضد سل هم برای شیردهی ضرری ندارند.
وی ادامه داد: مادرانی که از پنج روز قبل تا دو روز بعد از زایمان به ویروس ابله مرغان مبتلا شوند باید از نوزاد خود جدا شده و شیردهی نداشته باشند، اما شیرپمپ شده منعی برای تغذیه نوزاد ندارد.
وی ادامه داد: در صورت ابتلای مادر به سرخچه شیردهی منعی ندارد، چون یک واکسیناسیون طبیعی در شیر مادر برای نوزاد اتفاق می‌افتد، اما در بیماری سرخک چون مسری است و طی تماس مادر با نوزاد احتمال انتقال آن به نوزاد وجود دارد شیردهی قطع شده و پس از طی دوران نقاهت مجددا تغذیه با شیر مادر ادامه پیدا می‌کند.
وی درباره منع شیردهی در اعتیاد گفت: مادرانی که مواد افیونی مصرف می‌کنند ویا تحت درمان نظارتی با متادون هستند به شرط اینکه آزمایشات غربالگری آنها از نظر مواد روانگردان و ایدز منفی باشد می‌توانند شیردهی داشته باشند. در اعتیاد به مواد روانگردان، کوکائین و حشیش امکان شیردهی وجود ندارد. مصرف سیگار گرچه منعی جهت شیردهی نیست ولی ممکن است باعث آلرژی تنفسی نوزاد شود.

*