اعتیاد، آتشی که جوانی را می‌سوزاند

معاون پیشگیری بهزیستی استان قم، گفت: متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها به این نکته آگاهی ندارند که شاد زیستن در کنار سالم بودن یک هنر است به این معنا باید این توانایی را داشته باشیم که در کنار حل مشکلات و شاد بودن، سالم زندگی کنیم؛ نباید به دلیل ناملایمات زندگی و یا داشتن تفریحات و سرگرمی مواد اعتیاد آور را وارد چرخه خود زندگی کنیم.
۲۶ ژوئن برابر با پنج تیرماه توسط مجمع عمومی سازمان ملل متحد، به نام روز جهانی مبارزه با مواد مخدر نامگذاری شده است.
هدف از نامگذاری این روز کنترل مواد مخدر و ابراز عزم سیاسی ملت‌ها در امر مبارزه با آن، تقویت همکاری و اقدام جهانی در خصوص مبارزه با قاچاق مواد مخدر و آشنایی قشر جوان با آسیب‌های اعتیاد است.
این روز فرصت مناسبی است تا با تجمیع همه توان و امکانات دستگاه‌های اجرایی و مردم برنامه‌هایی با محوریت پیشگیری از اعتیاد جهت کاهش آسیب‌های اجتماعی اجرایی گردد.
به همین مناسبت و با هدف آگاهی بخشی به مردم در رابطه با اعتیاد خطری که به ویژه نسل جوان را تهدید می‌کند و بنیان خانواده و اعتقادات دینی آنان را به نابودی می‌کشاند به گفت‌وگو با معاون پیشگیری بهزیستی استان قم پرداختیم.
حجت الله محمدزاده در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در حال حاضر شاهد رشد تعداد مصرف کنندگان گل به عنوان دومین ماده مخدر در کشور هستیم، عنوان کرد: برای مصرف هر نوعی از مواد مخدر این باور اشتباه مطرح می شود که مصرف این مواد اعتیاد آور نیست بلکه باعث ایجاد آرامش و شادی، تمرکز و رفع خستگی، افزایش حافظه، کار بیشتر و انرژی در فرد می‌شود در حالی که نتیجه‌ای جز وابستگی به این مواد و آسیب‌های جسمی، روحی و مشکلات خانوادگی و از دست دادن جایگاه اجتماعی برای فرد نخواهد داشت.
معاون پیشگیری بهزیستی استان قم، ادامه داد: فروشندگان مواد مخدر مهارت خوبی در نامگذاری مواد مخدر دارند به عنوان مثال گل همواره نشانه پاکی، سلامت و شادابی و لطافت است، بنابراین از تاثیر روانی این نامگذاری‌ها برای جذب مصرف کنندگان استفاده می‌کنند؛ اما قطعا مصرف هر نوع مواد مخدر از جمله گل اعتیادآور بوده و برای فرد وابستگی ایجاد می‌کند.
۹۹ درصد افراد پس از اولین بار مصرف مواد مخدر؛ اجبار مصرف پیدا می‌کنند
محمدزاده یادآور شد: ۹۹ درصد افراد مصرف کننده مواد مخدر با اولین بار استفاده، اجبار مصرف پیدا می‌کنند؛ البته فواصل بین دفعات مصرف مواد مخدر در شروع اعتیاد در افراد مختلف متفاوت است و امروزه شاهد سرعت رشد مصرف و کاهش فواصل بین دفعات مصرف مواد در افراد مبتلا هستیم، به صورتی که می‌بینیم فردی در یکسال از مصرف یک نوع مواد مخدر به استفاده از انواع آن در مقدار زیاد و با روش‌های خطرناک مصرف (تزریق) رسیده است.
وی در خصوص سن شیوع اعتیاد تاکید کرد: بر اساس طرح‌های آماری بررسی وضعیت سوء مصرف مواد مخدر در کشور که در طول سال‌های مختلف صورت گرفته است، میانگین بیشترین سن مصرف کنندگان با حدود ۴۹ درصد از سنین ۲۰ تا ۲۴ سالگی است؛ البته شیوع مصرف مواد مخدر در سنین پایین تر حتی اخیرا ۹ تا۱۱سالگی هم گزارش شده است که بخش عمده‌ای از آن‌ها توسط والدین شان مصرف کننده می‌شوند و تعدادی هم توسط گروه همسالان خود گرایش به مصرف مواد مخدر پیدا کردند.
معاون پیشگیری بهزیستی استان قم بیان کرد: در حال حاضر قاچاقچیان اصلی مواد مخدر برای فروش مواد از نوجوانان و دختران که سابقه قضایی ندارند و به دلیل سن پایین کمتر در معرض شک قرار می‌گیرند استفاده می‌کنند.

۸۷ مرکز درمان سرپایی و ۱۴ مرکز اقامتی ترک اعتیاد در استان فعال است
محمدزاده در رابطه با تعداد مراکز ترک اعتیاد استان، اظهار کرد: در حال حاضر ۸۷ مرکز درمان سرپایی در استان قم وجود دارد که به صورت تیمی و دارویی فرآیند درمان را انجام می‌دهند که به لحاظ پراکندگی در مناطق مختلف توزیع شدند، کادر درمانی این مراکز شامل؛ یک پزشک، یک پرستار و بهیار، یک روانشناس و مشاور و یک مددکار است و با مجوز سازمان بهزیستی و دانشگاه علوم پزشکی مشغول فعالیت هستند.
معاون پیشگیری بهزیستی استان قم، ادامه داد: ۱۴ مرکز اقامتی (کمپ) به صورت خود معرف در استان وجود دارد که طبق قانون تحت عنوان مراکز ماده ۱۵ به صورت اختیاری بیماران را پذیرش می‌کنند و دوره‌های درمان یک تا سه ماهه را با هزینه‌هایی بر اساس تعرفه دولتی انجام خواهند داد؛ البته این اختیار را دارند که در دوره شش ماهه نیز بیمار را نگهداری کنند.
وی اضافه کرد: دو مرکز اجباری مردان و یک مرکز اجباری زنان را نیز در استان داریم که طبق قانون تحت عنوان مراکز ماده ۱۶ شناخته می‌شوند و بیمارانی که توسط نیروی انتظامی و شهرداری جمع آوری شدند به صورت اجباری و بدون اختیار در یک دوره سه ماهه در مراکز اجباری تحت درمان قرار می‌گیرند.
محمدزاده در ادامه یادآور شد: ۸ مرکز اقامتی تحت عنوان تبصره دو ماده ۱۶ داریم که علاوه بر پذیرش بیماران اختیاری، بیماران اجباری که شاکی خانوادگی دارند با دوره درمان حداقل سه ماهه و با هزینه‌ای معادل تعرفه‌های دولتی پذیرش می‌کنند.
وی با اشاره به اینکه امسال تعرفه مراکز اقامتی ترک اعتیاد دو میلیون و ۳۰۰ به ازای یک ماه در نظر گرفته شده است، تصریح کرد: در مجموع مراکز درمان ترک اعتیاد استان که مجوز از سازمان بهزیستی دارند سال گذشته ۱۲ هزار و ۶۰۰ نفر پذیرش داشتند.

نزدیک به ۱۱ درصد از جمعیت معتادین کشور را زنان تشکیل می‌دهند
معاون پیشگیری بهزیستی استان قم با بیان اینکه اعتیاد از جمله آسیب‌های اجتماعی است که همه اقشار جامعه را اعم از زن و مرد، نوجوان و جوان، افراد با سواد و بی‌سواد را تهدید می‌کند، گفت: متاسفانه در چند سال اخیر شاهد رشد اعتیاد در بین زنان هستیم.
وی یادآور شد: طبق آخرین آمار نزدیک به ۱۱ درصد از جمعیت معتادین کشور را زنان تشکیل می‌دهند که بخشی از آن‌ها توسط همسرانشان به چنگ اعتیاد افتادند و دختران هم از طریق گروه های دوستی و با باورهای اشتباه از جمله کسب آرامش و تقویت حافظه برای درس خواندن و دیگر موارد این چنینی درگیر اعتیاد می‌شوند.
محمدزاده ادامه داد: این ذهنیت که مصرف قلیان نسبت به سیگار ضرر کمتری دارد کاملا اشتباه است چرا که بیشتر روند اعتیاد افراد با مصرف مشروبات الکلی، سیگار و قلیان آغاز می‌شود و تعداد بیمارانی که می‌گویند مستقیم با مصرف مواد مخدری همچون هروئین معتاد شدند خیلی کم هستند.
وی ادامه داد: متاسفانه بسیاری از خانواده‌ها به این نکته آگاهی ندارند که شاد زیستن در کنار سالم بودن یک هنر است به این معنا باید این توانایی را داشته باشیم که در کنار حل مشکلات و شاد بودن، سالم زندگی کنیم؛ نباید به دلیل ناملایمات زندگی و یا داشتن تفریحات و سرگرمی مواد اعتیاد آور را وارد چرخه خود زندگی کنیم زیرا نرون‌های عصبی مغز نمی توانند در برابر مواد مخدر خود را کنترل کنند و وابسته می شوند.
معاون پیشگیری بهزیستی استان قم، با بیان اینکه شیوع کرونا در افزایش اعتیاد اثرگذار بود، افزود: شیوع کرونا منجر به کاهش فعالیت های آموزشی و اطلاع رسانی شد و از طرفی تبلیغات غلطی که توسط فروشندگان مواد مخدر در جامعه مطرح شد که مصرف مواد مخدر باعث می‌شود که فرد به کرونا مبتلا نشود درروند افزایش اعتیاد در جامعه تاثیر خود را بر جای گذاشت، به طوری که افراد بهبود یافته هم از بیم ابتلاء به کرونا به مصرف مواد مخدر بازگشتند این درحالی بود که با انجام تست از معتادین مراکز درمانی استان تهران ۴۹۰ نفر کرونا مثبت بودند.

باورهای غلط مهم ترین علل رشد مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان
وی در خصوص مهم ترین عوامل گرایش نوجوانان به مواد مخدر، بیان کرد: بالاترین علل رشد مصرف مواد مخدر در بین نوجوانان باورهای غلط آن‌ها در خصوص عواقب مصرف مواد مخدر است این مسئله که مصرف این مواد اعتیاد آور نیست بلکه باعث ایجاد آرامش و شادی، تمرکز و رفع خستگی، افزایش حافظه، کار بیشتر و انرژی در فرد می‌شود از جمله باورهای اشتباهی است که فرد را در چنگال اعتیاد اسیر می‌کند و زندگی او را به نابودی می‌کشاند.
محمدزاده یکی دیگر از عوامل موثر در ابتلا به اعتیاد را کنجکاوی نوجوانان دانست و گفت: گاهی اوقات اطلاع رسانی‌ها ناقص انجام می‌شود. بنابراین باید وابستگی و آسیب‌های جبران ناپذیری که زندگی فرد معتاد را مختل می‌کند برای نوجوانان تشریح شود.
وی مشکلات خانوادگی و تربیت نادرست فرزندان که با افراط و تفریط همراه است را از دیگر عومل موثر در گرایش به مواد مخدر دانست و گفت: برخی از والدین مسئولیت پذیری، اعتماد به نفس و مهارت ارتباط موثر با افراد جامعه و توانایی نه گفتن را به فرزندان خود آموزش نمی‌دهند که می‌تواند منجر به آسیب پذیری بیشتر نوجوانان در بحث اعتیاد شود.
محمدزاده گفت: این مسئله که فقر باعث اعتیاد است اثبات شده نیست به دلیل اینکه مصرف مواد مخدر هزینه زیادی را برای فرد دارد بنابراین می بینیم که فرد در ابتدا دارای شغل مناسبی است و بعد از اعتیاد بیکار می شود.
اعطای وام‌های اشتغال و یارانه درمان از جمله حمایت‌های سازمان بهزیستی از افراد تحت درمان است
وی در ادامه تاکید کرد: سازمان بهزیستی و دیگر دستگاه ها از افرادی که روند درمان را طی کردند در مباحث اشتغال حمایت می‌کنند اما این افراد باید با پذیرش شرایط موجود خودشان توقع نداشته باشند که موقعیت اجتماعی، خانوادگی و شغلی خود را در مدت زمان اندکی به دست بیاورند این پروسه زمان بر است و نیاز به تلاش و صبر دارد.
معاون پیشگیری بهزیستی استان قم اعطای وام‌های اشتغال و یارانه درمان را از جمله حمایت‌های سازمان بهزیستی از افراد تحت درمان عنوان کرد و افزود: سال گذشته ۴۱۲ نفر برای دریافت تسهیلات به بانک معرفی شدند که بین ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون تومان وام با کارمزد پایین دریافت کردند.
وی در ادامه تصریح کرد: این که افراد تحت درمان این توقع را داشته باشند که تمام مشکلات و خسارت‌های ناشی از سوء مصرف مواد مخدر در زندگی آن‌ها جبران شود بسیار اشتباه است، چرا که امکان جبران برخی خسارت‌ها وجود ندارد از طرفی توانایی دستگاه‌های دولتی و غیر دولتی به اندازه‌ای نیست که همه خسارت‌ها را برای فرد و خانواده او جبران کند.
محمدزاده در خصوص اقدامات پیشگیرانه در برابر این آسیب اجتماعی، با بیان اینکه در حال حاضر چهار طرح در حوزه پیشگیری در حال اجرا است، عنوان کرد: طرح پازک(پیشگیری از مصرف مواد مخدر در زنان و کودکان افراد مصرف‌کننده) در قالب ۶ جلسه آموزشی در برخی محلات، طرح کیان (کارمندیاری)، طرح اجتماع محور با آموزش و اطلاع رسانی در حوزه پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی برای گروه‌های هدف در محلات مشخص، از جمله برنامه‌های سازمان بهزیستی در حوزه پیشگیری است.
وی ادامه داد: همچنین خط ملی اعتیاد به شماره ۰۹۶۲۸ از ساعت ۸ صبح تا ۸ شب به صورت رایگان در اختیار همگان است تا از کارشناسان در حوزه پیشگیری، درمان و کاهش آسیب‌ها در زمینه مصرف مواد اعتیادآور مشاوره دریافت کنند.

*