دست رد به‌ سینه خاموشی!

دولت سیزدهم که وارث ناترازی‌های گسترده در زمینه انرژی بود، توانست این بار را به درستی زمین بگذارد، تا جایی که تابستان سال قبل هیچ گونه خاموشی برنامه‌ریزی شده‌ای در کشور اتفاق نیفتاد و امسال نیز طبق برآوردهای صورت گرفته و برنامه‌ریزی‌های انجام شده خاموشی نصیب کشور نخواهد شد.
به‌ گزارش ایسنا، مجموع نیروگاه‌های احداث شده در دولت‌های یازدهم و دوازدهم ۱۶ هزار و ۱۶ مگاوات بوده که ۱۲ هزار و ۹۴۶ مگاوات آن نیروگاه حرارتی بوده و در طول هشت سال، سالیانه به طور متوسط ۱۶۱۸ مگاوات نیروگاه حرارتی احداث شده است.
کشور در تابستان سال ۱۴۰۰ با ناترازی شدید تولید و مصرف برق مواجه بود به نحوی که از اردیبهشت تا اواخر شهریور همان با خاموشی‌های پی در پی مواجه بودیم، این حجم خاموشی علاوه بر ایجاد نارضایتی، در کاهش تولیدات صنعتی و ساختمانی و افزایش قیمت برخی کالاها و به دنبال آن ایجاد رکود در کشور تأثیر انکارناپذیری داشت.
میزان کمبود نیروی برق در سال ۱۴۰۰ حدود ۱۵ هزار مگاوات بود، اما با توجه به رشد بار، پیش‌بینی می‌شد این ناترازی در تابستان سال ۱۴۰۱ به حدود ۲۰ هزار مگاوات یعنی ۲۸ درصد تقاضای بار افزایش یابد که تهدید بزرگی برای کشور محسوب می‌شد. با شروع به کار دولت سیزدهم حل این معضل به‌عنوان یک چالش اساسی در دستور کار وزارت نیرو قرار گرفت و با استفاده از ظرفیت تخصصی صنعت برق کشور، به‌منظور استفاده از تمامی ظرفیت‌ها برای غلبه بر مشکلات انباشته این حوزه برنامه‌ریزی لازم صورت گرفت.
برنامه وزارت نیرو برای احداث ۳۵ هزار مگاوات نیروگاه (حرارتی، صنایع و تجدیدپذیر) و بهینه‌سازی و مدیریت مصرف برق با مشارکت مؤثر مردم و مشترکان برای دوره چهارساله تدوین و بلافاصله اجرای آن آغاز شد که در سال اول باعث گذر موفق از پیک بار سال ۱۴۰۱ بدون هرگونه خاموشی شد.
اضافه شدن ۷۰۵۴ مگاوات به توان تولیدی کشور که در حوزه نیروگاه‌های حرارتی شامل احداث ۵۱۹۶ مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی و گازی، ارتقای توان تولیدی واحدهای موجود نیروگاهی با استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی به میزان ۱۴۰۰ مگاوات و احداث ۲۶۸ مگاوات نیروگاه تولید پراکنده و خودتأمین کوچک از نتایج برخی از این اقدامات در حوزه افزایش ظرفیت نیروگاهی است.
با این تفاسیر از آغاز فعالیت دولت سیزدهم تاکنون در مجموع ۶۸۶۴ مگاوات به توان تولیدی نیروگاه‌های حرارتی کشور اضافه شده که بیش از چهار برابر متوسط افزایش سالیانه احداث نیروگاه‌های حرارتی در دولت‌های یازدهم و دوازدهم است و مابقی نیز مربوط به دیگر منابع تولید برق در کشور بوده است.
رکورد به مدار آوردن ۸ واحد بخار بخش سیکل ترکیبی به ظرفیت ۱۳۱۶ مگاوات در کشور در سال ۱۴۰۱ که سالیانه ۲ میلیارد مترمکعب صرفه‌جویی سوخت به همراه دارد، متعلق به دولت سیزدهم بوده درحالی که رکورد قبلی فقط برابر ۸۰۰ مگاوات و برای سال ۱۳۹۸ بوده است.
برای گذر از چالش‌های صنعت برق امسال ۱۴۰ برنامه تنظیم شده که سه محور اصلی توسعه و تولید ظرفیت نیروگاهی، تعمیرات نیروگاهی و مدیریت مصرف برای آن تعریف شده است. در این میان در سال جاری تشویق سراسری مشترکان صنعت برق در دستور کار وزارت نیرو نیز قرار گرفت، در سال گذشته این طرح تنها برای مشترکانی که مصرف زیر الگو داشتند اجرایی شد که کاهش چهار درصدی مصرف برق را به دنبال داشت و ۱۳۵۰ میلیارد تومان پاداش خوش مصرفی به مشترکان پرداخت شد. ۴۰ درصد مشترکان مشمول اجرای این طرح شدند و بیش از هشت میلیون مشترک قبض رایگان دریافت کردند و یا حتی برخی از مشترکان دو تا سه نوبت بستانکار شدند.
نکته قابل توجه اجرای این طرح این است که همه مشترکان مشمول این طرح خواهند شد. میزان محاسبه پاداش کاهش مصرف اینگونه است که هر مشترک به میزانی که مصرف خود را کاهش می‌دهد، مشمول پاداش می‌شود. سال گذشته به ازای هر کیلووات ساعت ۵۰۰ تومان و امسال به ازای هر کیلووات ساعت ۲۰۰۰ تومان پاداش خوش مصرفی پرداخت می‌شود. این موضوع بدان معنا است که میزان پرداخت پاداش خوش مصرفی ۲۰ برابر افزایش یافته است.
اما در مناطق گرمسیری چنانچه یک کولر گازی خاموش شود، مشترک مشمول یک میلیون تومان پاداش کاهش مصرف خواهد شد، استان‌های مشهد، تهران، آذربایجان‌ها و فارس جزو مناطق عادی هستند که الگوی مصرف در این مناطق ۳۰۰ کیلووات ساعت است و اگر در این مناطق دور کولر آبی از تند به کند تغییر کند پاداشی معادل ۱۵۰ هزار تومان به مشترکان پرداخت خواهد شد.
طبق برآوردهای صورت گرفته با اجرای این طرح شاهد پنج درصد کاهش مصرف خواهیم بود. سال گذشته حدود ۳۰۰۰ میلیارد تومان پاداش خوش مصرفی پرداخت شد که پیش بینی می‌شود این رقم امسال دو تا سه برابر افزایش یابد.
رویکرد دولت سیزدهم برای تامین برق کشور علی رغم دولت قبلی تنها بر یک محور مدیریت مصرف حرکت نکرد بلکه ارتقای راندمان، افزایش توان نیروگاه و به طور کلی افزایش ظرفیت تولید برق در کنار طرح‌های تشویقی در حوزه مدیریت مصرف در دستور کار قرار گرفت و همین موضوع موجب دور زدن خاموشی‌ها و تامین پایدار برق شد.

*