کره جنوبی و مشکلی به نام فرزندآوری

تهران-ایرنا- برغم اینکه کره جنوبی ۲۰۰میلیارد دلار برای افزایش جمعیت در ۱۶ سال اخیر هزینه کرده اما نتوانسته به اهداف خود دست یابد، زیرا کارشناسان معتقدند، این کشور بیش از حد بر درآمدزایی خانواده برای تضمین آینده کودکان تمرکز کرده و از حمایت مستمر والدین در طول زندگی فرزندان غافل است.

به گزارش ایرنا به نقل از سی ان ان، فصل نمایشگاه‌های کودک بار دیگر در کره جنوبی از راه رسیده است. نمایشگاه‌هایی که در آنها صدها فروشنده سعی می‌کنند هر آنچه را که زوج‌های کره‌ای برای اولین عضو جدید خانواده خود آرزو می‌کنند و بسیاری از چیزهایی که هرگز نمی‌دانستند به آن‌ها نیاز خواهند داشت را به والدین آینده این کشور بفروشند؛ اما حقیقت این است که این نمایشگاه‌ها و مشتریانشان روز به روز در حال کاهش هستند.

کره جنوبی اخیرا رکورد خود را برای پایین‌ترین نرخ باروری در جهان شکست. ارقام منتشر شده در ماه نوامبر نشان می‌دهد که میانگین تعداد فرزندان یک زن کره جنوبی در طول زندگی خود به ۰.۷۹ کاهش یافته است.

این میزان بسیار کمتر از نرخ رشد ۲.۱ مورد نیاز برای حفظ یک جمعیت پایدار و حتی در مقایسه با سایر کشورهای توسعه‌یافته که این نرخ در آنها نیز در حال کاهش است، مانند ایالات متحده (۱.۶) و ژاپن (که با ۱.۳ کمترین نرخ ثبت شده خود را گزارش کرد) پایین است و برای کشوری با جمعیت سالخورده‌ای که برای حمایت از سیستم بازنشستگی خود با کمبود شدید کارگر مواجه است، دردسر ایجاد می‌کند.

این مشکل معمولاً به دلیل عوامل اقتصادی (مانند قیمت بالای املاک، هزینه تحصیل و ...) بروز پیدا می‌کند که جوانان را از داشتن خانواده منصرف کرده است. با این حال ثابت شده است که فارغ از اینکه هر چقدر هم هزینه شود، این مشکل فراتر از توانایی دولت‌های متوالی است که در دو دهه اخیر قدرت را در این کشور در اختیار داشتند.

منتقدان می‌گویند، این امر نشانه‌ای این است که مشکلات مرتبط با عدم فرزندآوری در کره جنوبی، عمیق‌تر از مسائل اقتصادی است و برای حل کردن آنها، نیاز به تغییر رویکرد است.

حل مشکل با کمک پول

یون سوک یول، رئیس‌جمهور کره جنوبی در بازدید از یک مهد کودک در ماه سپتامبر اعتراف کرد که در این کشور بیش از ۲۰۰ میلیارد دلار برای افزایش جمعیت در ۱۶ سال گذشته هزینه شده است.

با این حال، از زمان روی کار آمدن او در ماه مه، دولت او ایده‌های کمی برای حل این مشکل به‌جز ادامه دادن مسیری مشابه دولت‌های پیشین (یعنی تشکیل کمیته‌ای برای بحث در مورد این موضوع و وعده حمایت مالی بیشتر برای نوزادان) را طی کرده است.

به گفته دولت یون، کمک‌هزینه ماهانه برای والدین دارای نوزاد تا یک سال از ۳۰۰ هزار وون فعلی به ۷۰۰ هزار وون (از ۲۳۰ دلار به ۵۴۰ دلار) در سال ۲۰۲۳ و به یک میلیون وون کره (۷۷۰ دلار) تا سال ۲۰۲۴ افزایش خواهد یافت.

شک و تردید مردم در مورد اینکه یون بهتر از اسلاف خود بر این مشکل تسلط دارد، با پیام‌های ناشیانه رئیس جمهور تقویت شده است.

یون در طول بازدید خود از مهدکودک از اینکه از نوزادان و کودکان نوپا در خانه مراقبت نمی‌شود ابراز تعجب کرد. منتقدان از همین اظهار نظر او استدلال کردند که به نظر رئیس جمهور، نوزادان در سن ۶ ماهگی قادر به راه رفتن هستند (در حالی که میانگین سن راه رفتن کودکان بیشتر از ۱۲ ماهگی است) و نتیجه گرفتند که یون در حالی بر سیاست فرزندآوری اصرار دارد که در عمل خودش با این مقوله بسیار بیگانه است.

بسیاری از کارشناسان بر این باورند که رویکرد کنونی کره‌ای‌ها تمرکز بیش از حد و یک بُعدی بر بحث درآمدزایی برای تضمین آینده کودکان است و نسبت به این موضوغ غفلت می‌ورزند که آنچه بیشتر مورد نیاز است، حمایت مستمر از خانواده در طول زندگی کودک است.

کیم مین جونگ که دومین فرزندش در این ماه به دنیا می‌آید، در غرفه‌های نمایشگاه نوزادی که به تازگی برگزار شد در حال گشت و گذار بود و در پاسخ به این سوال که درباره سیاست‌های حمایتی دولت از فرزندآوری، تعهد دولت مبنی بر اختصاص بودجه بیشتر به این موضوع را یک فریب خواند و گفت: آنها فقط نام‌ها را تغییر داده و کمک هزینه‌ها را ادغام کرده‌اند در حالی که این تغییرات در حقیقت برای والدینی مانند ما هیچ مزیت جدیدی به همراه ندارد.

او گفت که مشکلی که با آن روبه رو است این است که از زمان تولد اولین فرزندش قادر به کار نبوده زیرا او و همسرش توانایی پرداخت هزینه مراقبت از کودک را ندارند.

مهدکودک‌های دولتی رایگان هستند اما برخی مشکلات که در سال‌های اخیر در این حوزه رخ داد، مانند اعتصاب کارکنان مهدهای کودک، بسیاری از والدین را ناامید کرده است. اگرچه این موارد انگشت‌شمار بود اما به برکت شبکه‌های مجازی بازتاب گسترده‌ای پیدا کرد و تأثیر منفی در ذهنیت والدین درباره سپردن کودکان خوییش به مهدکودک‌های رایگان دولتی ایجاد کرد.

ترجیح تجرد

لی جین سونگ که خودش یک محقق مجرد است و یک کتاب درباره دلایل عدم تمایل جوانان کره‌ای به ازدواج و فرزندآوری نوشته است، به یک شوخی رایج در کره جنوبی مبنی بر اینکه اگر تا سن ۲۵ سالگی همسری برای خود پیدا نکنید، دیگر آب از سرتان گذشته است اشاره کرد و گفت: جامعه ما اشخاص مجرد امثال من را به دلیل عدم انطباق با توقعات سنتی ازدواج و فرزندآوری، خودخواه می‌داند و در مورد ما این طرز تفکر را دارد که فقط به خاطر خوشبختی خود از وظایف خود در قبال جامعه غفلت می‌کنیم.

لی با تاکید بر فشارهای بچه‌دار شدن بر زنان در جامعه مردسالارانه‌ای که به کُندی تکامل می‌یابد، افزود: ازدواج، زایمان و مراقبت از کودکان، نیازمند فداکاری بیش از حد برای زنان در یک جامعه مردسالار مثل جامعه کره جنوبی به‌ویژه در دهه گذشته است. بنابراین، زنان در جستجوی کشف امکان زندگی خوب بدون ازدواج و تشکیل خانواده هستند.

چو هی کیونگ استاد حقوق، که ستونی در روزنامه درباره مسائل اجتماعی می‌نویسد نیز با لی در این موضوع هم عقیده است و اظهار کرد: این انتظار اجتماعی وجود دارد که پدر برای شرکت فداکاری کند و مادر از خانواده حمایت کند، حتی اگر او هم شاغل باشد.

وی ادامه داد: من زوج‌های زیادی را می‌شناسم که در آن زنان در واقع بیشتر از مردان درآمد کسب می‌کنند اما وقتی به خانه می‌آیند باز این زنان هستند که باید کارهای خانه را هم انجام دهند و از بچه‌ها نیز مراقبت کنند و در کنار همه اینها، مراتب آسایش و راحتی شوهر خود را هم فراهم آورند.

با تعطیل شدن شرکت، کار تمام نمی‌شود

در همین حال، شوهرانی که دوست دارند بیشتر در امر تربیت فرزند شرکت کنند، متوجه می‌شوند که فرهنگ کسب و کار در کره جنوبی همیشه این اجازه را نمی‌دهد.

در حالی که بر روی کاغذ برای زوج‌های دارای فرزند مرخصی‌های بیشتری اختصاص داده شده است اما تعداد کمی از این افراد در استفاده کامل از این مرخصی‌های اختصاص داده شده به آنها احساس راحتی می‌کنند.

پارک کیونگ سو همسر کیم در نمایشگاه کودک (که در ابتدای مطلب گفت‌وگو با خانم کیم در نمایشگاه کودک آمده است) گفت: من امیدوار هستم بتوانم در تربیت و بزرگ کردن فرزند دوم‌مان کمک کنم اما مشکل اینجاست که در جامعه کنونی کره جنوبی، درک یا رفتار درستی از سوی «محل کار» در مورد داشتن فرزند خردسال وجود ندارد. من می‌توانم از اوقات مرخصی‌ام استفاده کنم اما در استفاده از آن احساس ناراحتی می‌کنم زیرا نمی‌خواهم در محل کار خود به سوءاستفاده از موقعیت متهم شوم و به خاطر استفاده بیش از حد از مرخصی با بازخورد منفی از سوی همکاران مواجه شوم.

این ترس عمومی در جامعه کره جنوبی ریشه دوانده است که کارکنانی که ارتقای شغلی می‌یابند به‌ندرت از میان کسانی هستند که خانواده را در اولویت قرار می‌دهند.

لی سی یون که دو پسر ۳ و ۵ ساله دارد، گفت: صد البته که من از کمک بیشتر شوهرم در تربیت بچه‌ها استقبال می‌کنم اما مشکل اینجاست که او به ندرت به موقع به خانه می‌رسد.

وی ادامه داد: بسیار پسندیده است که شرکت‌ها برای کارمندان دارای فرزند خود تسهیلاتی قائل شوند که موجب شود آنها بتوانند شام را در کنار خانواده میل کنند یا حداقل اینکه آنها را از اضافه‌کار اجباری در هنگام شب در شرکت معاف کنند.

در کره جنوبی، کار روزانه با تعطیل شدن شرکت، کارگاه یا کارخانه تمام نمی‌شود بلکه فرهنگی به نام فرهنگ «تیم‌سازی» در میان همکاران وجود دارد که تازه پس از اتمام ساعات کاری در اجتماعات تیمی خود به آن می‌پردازند که از دست دادن آن اجتماعات، موجب بازخورد منفی از سوی همکاران و بیرون ماندن شخص از تیم کاری خواهد شد.

لی قبل از راه‌اندازی استارت‌آپ خود در یک شرکت کارگزاری کار می‌کرد اما هفت سال است که کار نکرده و احساس می‌کند هیچ گزینه‌ای برای ادامه کارش وجود نداشت زیرا نمی‌خواست تربیت کودکانش را به مهدهای کودک بسپارد.

لی گفت: تربیت یک کودک از دیدگاه شخصی یک امر بسیار ارزشمند، معنادار و پسندیده است اما متاسفانه گاهی اوقات احساس می‌شود که جامعه ارزشی برای آن قائل نمی‌شود.