|
مصرف لبنیات غیرپاستوریزه از علل شایع ابتلای انسان به تب‌مالت
|
تاريخ :
هجدهم تير 1404 ساعت 10:42
|
|
کد : 315627
|
استاد گروه میکروبیولوژی و ایمونولوژی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تماس با دام آلوده یا مصرف لبنیات غیرپاستوریزه مانند پنیر تازه، خامه و سرشیراز را از راه‌های مختلف انتقال به تب مالت نام برد و گفت: مهم‌ترین راه انتقال، تماس مستقیم با حیوانات آلوده یا ترشحات آن‌ها مانند خون، ترشحات زایمانی، ادرار و مدفوع از طریق پوست زخمی یا ملتحمه چشم است.
دکتر بهار نیری، عضو گروه تخصصی میکروبیولوژی مرکز مطالعات کنه و بیماری‌های منتقله از آن دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان این‌که معمولاً بسیاری از بیماران ممکن است دارای علایمی مانند تب، سردرد و درد مفاصل باشند که منجر به تشخیص راحت‌تر بیماری می‌شود، اظهار کرد: با این علایم و نشانه‌ها این احتمال وجود دارد تب‌مالت با بیماری‌های دیگری مانند آنفلوآنزا و یا روماتیسم اشتباه گرفته شود. پس تشخیص افتراقی آن مهم است.
وی با اشاره به گزارش بیش از ۲۲ هزار مورد ابتلا به تب‌مالت (بروسلوز) در سال ۱۴۰۱ در کشور با میزان بروز ۲۶.۱ مبتلا در هر ۱۰۰ هزار نفر جمعیت کشور گفت: تب‌مالت(بروسلوز) از بیماری‌های مشترک میان انسان و دام (زنوئوز) است. که گاهی تشخیص آن با آنفلوآنزا و رماتیسم اشتباه می‌شود.
مصرف لبنیات غیرپاستوریزه، پنیر تازه، خامه و سرشیر از علل شایع ابتلا انسان به تب‌مالت
وی تماس با دام آلوده یا مصرف لبنیات غیرپاستوریزه مانند پنیر تازه، خامه و سرشیراز را از راه‌های مختلف انتقال نام برد و افزود: مهم‌ترین راه انتقال، تماس مستقیم با حیوانات آلوده یا ترشحات آن‌ها مانند خون، ترشحات زایمانی، ادرار و مدفوع از طریق پوست زخمی یا ملتحمه چشم است.
این متخصص باکتری‌شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، توضیح داد که گوشت کمتر عامل انتقال است؛ اما اگر خوب پخته نشود ممکن است خطرساز باشد. همچنین استنشاق ذرات آلوده در محیط‌هایی مانند آغل، اصطبل، آزمایشگاه یا هنگام واکسیناسیون و نمونه‌برداری از دام‌ها نیز می‌تواند باعث ابتلا شود. راه‌های خاص‌تر مانند انتقال از مادر به جنین، تلقیح مصنوعی و استفاده از ابزارهای آلوده نیز در مواردی گزارش شده‌اند.
دکتر نیری، با بیان این‌که تشخیص بیماری از طریق آزمایش‌های سرولوژیکی مانند رایت، کومبس ، 2ME و تست الیزا امکان‌پذیر است، گفت: البته در صورت لزوم کشت خون یا مغز استخوان هم انجام می‌شود.
وی، درمان بروسلوز را درمانی ترکیبی دانست و خاطرنشان کرد: در درمان این بیماری داروهایی مانند ریفامپیسین، داکسی‌سایکلین، استرپتومایسین و کوتریموکسازول بسته به شرایط بیمار تجویز می‌شوند.
این متخصص باکتری‌شناسی دانشگاه تهران، با بیان این‌که درمان زنان باردار، کودکان و موارد مزمن یا موضعی نیز در دستورالعمل‌ها مشخص شده است، ادامه داد: عامل بیماری، باکتری‌های جنس بروسلا هستند که مهم‌ترین آن‌ها در ایران بروسلا ملی‌تنسیس است. علائم بیماری در انسان شامل تب، تعریق شبانه، ضعف، درد مفاصل و کاهش وزن است و می‌تواند به شکل حاد، تحت‌حاد، مزمن یا موضعی ظاهر شود.
دکتر نیری، سقط جنین پس از ماه پنجم آبستنی، باقی‌ماندن جفت و تورم رحم که از عواقب سقط جنین است را از علائم بیماری در گاو مبتلا برشمرد و افزود: تورم رحم حاد باعث سپتی‌سمی (وجود باکتری و متابولیت‌هایش در خون) و مرگ می‌شود؛ اما نوع مزمن بیماری به عقیمی و نازایی حیوان منجر می‌شود.
وی، با بیان این‌که در گاو تورم بیضه و بند بیضه، اسکروتوم دردناک و تورم حاد منجر به عقیمی مشاهده می‌شود، در ادامه تصریح کرد که تنها تفاوت جزئی بروسلوز گاو و گوسفند، موضعی شدن اولیه باکتری در غده پستان و ورم پستان حاد است.
این متخصص باکتری‌شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، با بیان این‌که این بیماری می‌تواند عوارض جدی و مزمنی ایجاد کند، گفت: علائم بیماری تب‌مالت بسته به شدت و نوع درگیری به شکل‌های مختلف ظاهر می‌شود که در چهار نوع اصلی خلاصه می‌شوند.
علائم خفیف طولانی‌مدت در نوع مزمن بروسلوز در انسان
دکتر نیری، با بیان این‌که چهار نوع اصلی آن شامل حاد، تحت‌حاد، مزمن و موضعی است، ادامه داد: در نوع حاد بیماری با شروع ناگهانی، تب بالا، لرز، تعریق زیاد خصوصاً در شب، دردهای عضلانی، درد پشت، ضعف، بی‌اشتهایی و خستگی عمومی تظاهر می‌کند. نوع تحت‌حاد معمولاً بدون تب مشخص و با شروعی بی‌سروصدا بروز می‌کند و بیمار بیشتر از ضعف و خستگی شکایت دارد. در نوع مزمن، علائم خفیف بیماری ممکن است برای مدت طولانی حتی سال‌ها باقی بماند و معمولاً با علائمی مانند افسردگی و دردهای مزمن همراه است.
وی، درباره نوع موضعی بیماری هم توضیح داد: نوع موضعی بیماری موقعی رخ می‌دهد که باکتری بروسلا دراندام‌های خاص مستقر شود و ایجاد عفونت موضعی کند. شایع‌ترین اندام‌های درگیر شامل استخوان‌ها، مفاصل، سیستم عصبی مرکزی، قلب، کبد، طحال، کلیه، بیضه‌ها و پروستات هستند. درگیری اعصاب مرکزی ممکن است به شکل مننژیت (التهاب پرده مغز) ظاهر شود و اندوکاردیت(التهاب سطح داخل قلب) نیز از عوارض نادر اما خطرناک بیماری است.
این متخصص باکتری‌شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، از مهم‌ترین راهکارهای کنترل بیماری را واکسیناسیون دام‌ها، حذف دام‌های آلوده، آموزش جامعه درباره مصرف فرآورده‌های لبنی پاستوریزه، و همکاری مؤثر بین بخش‌های دامپزشکی و بهداشتی دانست.
دکتر نیری، برنامه کشوری مبارزه با تب مالت را شامل وظایف مختلف در سطح ملی، دانشگاهی، شهرستانی و محیطی برشمرد و افزود: در سطح ملی سیاست‌گذاری، آموزش، پایش و گزارش‌گیری بر عهده وزارتخانه است.
وی، گفت: در سطح استانی و شهرستانی نیز اجرای برنامه‌ها، هماهنگی بین بخشی، آموزش جامعه و مراقبت از بیماران انجام می‌شود. در سطح مراکز بهداشتی و خانه‌های بهداشت نیز بیماریابی، آموزش، پیگیری بیماران و هماهنگی برای واکسیناسیون دام‌ها انجام می‌شود.
این متخصص باکتری‌شناسی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران، یادآور شد: چالش‌های اصلی در اجرای برنامه شامل کمبود منابع مالی، ضعف همکاری بین بخشی و عدم آگاهی عمومی می‌باشد. راهکارها شامل تقویت آموزش، افزایش هماهنگی بین دستگاه‌ها، و به‌روزرسانی دستورالعمل‌ها است.
|