شیک سمّی!
تاريخ : هجدهم خرداد 1404 ساعت 10:33   کد : 304282
اسم و رسم به ظاهر باکلاسی دارد و بخارش موجب فراری دادن رهگذران و اطرافیان نمی‌شود. با همه این‌ها فکر نکنید چون دود و بوی تند و گزنده ندارد، ضرر هم ندارد.

به گزارش ایسنا، روزنامه قدس نوشت: پیش از این‌ها سیگار بود و قلیان و... که بوی دود و دَمشان، مصرف‌کننده‌های به‌شدت پنهان‌کار را هم نزد پدر و مادر لو می‌داد. این روزها اما توی کوچه و خیابان، نوجوانان قد و نیم‌قدی را می‌بینید که دور از چشم پدر و مادر اما جلو چشم مردم، بی‌هراس از اینکه بوی دود بگیرند، از سیگارهای الکترونیکی کام می‌گیرند.


این پک‌زدن‌های برقی و بخار ملایمی هم که از دهانشان بیرون می‌دهند، رد و نشان چندانی از خودش روی لباس و لب و دندانشان باقی نمی‌گذارد و آن‌ها را لو نمی‌دهد. «ویپ» اسم و رسم به ظاهر باکلاسی هم دارد و بخارش موجب فراری دادن رهگذران و اطرافیان نمی‌شود. با همه این‌ها فکر نکنید این سیگار بخاردار و الکترونیکی چون دود و بوی تند و گزنده ندارد، نیکوتین، ضرر و زیان‌های سیگار معمولی را هم ندارد.

سیگار یا ویپ؟
خیلی‌ها ممکن است فکر کنند، سیگارسازان امروزی برای فروش بیشتر سیگار به کسانی که از بوی نیکوتین و دود و این جور چیزها فراری‌اند، به خودشان زحمت داده‌اند، سیگار بدون دود و بو و ضرری ساخته‌اند که فقط حس سیگار کشیدن را به کِشنده‌اش می‌دهد و هیچ پیامد و عارضه‌ای ندارد. درحالی‌که کارشناسان می‌گویند در ترکیبات برخی از ویپ‌ها نیکوتینی وجود دارد که ضررش تا سه برابر بیشتر از یک نخ سیگار است و روی آن را در مضر بودن سفید می‌کند. از طرفی، حالا که می‌دانید ضرر بیشتری دارد و نباید گول ظاهر فانتزی‌اش را خورد، این را هم بدانید که به‌طبع وابستگی شدیدتر، تحریک‌پذیری بیشتر و البته احتمال افزایش اضطراب و اختلالات خواب بیشتری هم دارد. کارشناسان سلامتی هم گفته‌اند نخستین قربانی ویپ‌ها ریه‌ها هستند و ممکن است با وارد کردن آسیب به بافت ریه‌ موجب التهاب و تنگی نفس شود. تازه، برای اینکه بیشتر به عمق فاجعه پی ببرید، گفته‌اند روی قلب و مغز هم همان تأثیر سیگارهای سنتی را دارد. یعنی هم ضربان قلب را بالا برده و فشارخون را افزایش می‌دهد و هم مشکلات حافظه، کاهش تمرکز و نوسان‌های خلقی را ایجاد می‌کند.

چرخه هزینه‌ای ناخواسته
وقتی، ظاهر شیک و پیک آن نمی‌گذارد لو برود و خیلی راحت در کشوی میز، لوازم تحریر یا حتی داخل جیب پنهان می‌شود، ابتدا قیمت اولیه‌اش خیلی به چشم نمی‌آید و این‌طور به نظر می‌رسد که ارزش یک‌بار هزینه کردن را دارد. برخی دیگر فکر می‌کنند چون مدت استفاده بیشتری نسبت به سیگارهای سنتی دارد به‌صرفه‌تر و کم‌هزینه‌تر است درحالی که بعد از تهیه دستگاه اصلی ویپ که بسته به مدل و برند، قیمت‌های متفاوتی دارد و از مدل‌های ساده‌تر که چند صد هزار تومان هستند شروع می‌شود و تا دستگاه‌های پیشرفته‌تر و لوکس که ممکن است چند میلیون تومان هزینه داشته باشند، ادامه دارد، باید مایع مخصوص ویپ یا «جویس» را به‌طور مرتب خریداری کرد. این مایع‌ هم با طعم‌های مختلفی ارائه می‌شود که بسته به کیفیت و برند، قیمتش از چند صد هزار تومان شروع شده و گاهی به بیش از یک میلیون تومان هم می‌رسد. پس خیلی هم به‌صرفه نبوده و مصرف‌کننده را ناخواسته وارد یک چرخه هزینه‌ای جدید می‌کند.

از چاله به چاه افتادن
تا اینجا هرچه گفتیم و خواندید، قسمت نه‌چندان خوب ماجرا بود. اوضاع وقتی بد و بدتر می‌شود که بدانید ویپ‌ها برای خیلی از مصرف‌کنندگان اولین قدم به سمت اعتیادهای سنگین‌تر است. یعنی به شعارهایی که می‌گویند برای ترک سیگار مفید است و همین هم موجب جا افتادن آن بین عموم شد، گوش نکنید که مصداق بارز از چاله به چاه افتادن است. ظاهر باکلاس ویپ، چون قبح اولیه سیگار کشیدن را از بین برده، حالا راه را برای قدم‌های بعدی به سوی اعتیاد هموارتر می‌کند. این‌ها را از خودم نمی‌گویم، بلکه گزارش برخی از مراکز ترک اعتیاد است که آمار و ارقامشان نشان می‌دهد درصد قابل‌توجهی از نوجوانانی که بعدها به سمت انواع مواد مخدر کشیده می‌شوند از همین ویپ و سیگارهای الکترونیکی شروع کرده‌اند. علاوه بر آن سن مصرف دخانیات، به‌ویژه ویپ، به‌شدت پایین آمده و اگر ما قبلاً نگران بچه‌های دبیرستانی بودیم که سراغ این چیزها نروند، حالا باید به نگرانی‌هایمان، دانش‌آموزان دوره‌ اول متوسطه و حتی شاید کمتر از آن را هم اضافه کنیم. گویا در دسترس بودن و فروش آسان و بی دردسر از طریق شبکه‌های مجازی که بدون هیچ نظارت و محدودیت سنی انجام می‌شود، اوضاع را از اینی که هست خطرناک‌تر می‌کند.

به نوجوانان چه بگوییم؟
اول از همه اینکه به نوجوان‌ها نگویید ویپ مثل سیگار است که این نسل به حرف‌های کلیشه‌ای حساس است و واکنش نشان می‌دهد. پس باید دقیق و مستند درباره‌ آسیب‌های ویپ توضیح داده شود. بدون اینکه فقط به «نکش، بده» بسنده کنیم؛ چراکه آگاهی‌بخشی به نوجوانان، آن هم طوری که به آن‌ها برنخورد در کنار هشدار دادن، اهمیت زیادی دارد.
البته نظارت فقط بر دوش خانواده و نظام آموزشی نیست و نهادهای نظارتی هم باید بیشتر در این زمینه حساس باشند. یعنی فقط اعلام ممنوعیت قانونی واردات و توزیع سیگارهای الکترونیک کافی نیست، باید چاره‌ای اندیشید که ویپ‌ها این‌قدر آسان و بی دردسر در دست جوانان و نوجوانان نچرخند و نشود در هر سایت و فروشگاه اینترنتی آگهی‌های بی‌شمار فروش آن‌ها را دید. بسیاری از نوجوانان نخستین‌بار از طریق تبلیغات شبکه‌های اجتماعی جذب مصرف ویپ می‌شوند. نظارت روی این موضوع می‌تواند نخستین قدم برای محدود کردن دسترسی باشد.
در آخر اما باید بتوان یک جایگزینی هم برای آن پیدا کرد. نوجوانی که تحت فشارهای تحصیلی و اجتماعی است و در اینترنت و فضای مجازی بی در و پیکر رها شده دنبال راهی برای تخلیه‌ انرژی و کاهش استرس می‌گردد. تفریحات سالم، ورزش و فعالیت‌های اجتماعی جایگزین‌هایی هستند که جلو نیاز به مصرف مواد را می‌گیرند. برای همین جامعه نیازمند بازتعریف سرگرمی برای نسل جدید است تا شاید کمتر به دنبال لذت‌های خطرناک بگردند.