|
اختلال ریاضی در کودکان؛ از نشانه‌ها تا راهکارهایی برای والدین و معلمان
|
تاريخ :
بيست و هشتم ارديبهشت 1404 ساعت 10:40
|
|
کد : 303086
|
برخی کودکان دارای اختلال یادگیری خاص، در درک مفاهیم ریاضی با مشکل مواجه‌اند که این اختلال «دیسکالکولیا» نام دارد و معمولا پس از کلاس اول دبستان قابل شناسایی است. این کودکان در زمینه مهارت‌های زبانی، حفظ توجه، درک نمادهای عددی، انجام چهار عمل اصلی، درک روابط فضایی، مفاهیم زمان، جهت‌گیری، ادراک بینایی و هماهنگی حرکتی-بینایی دچار مشکل‌اند و این اختلال باعث می‌شود در شمارش، یادگیری جدول ضرب، درک فاصله اعداد، و کپی‌کردن اشکال و اعداد با چالش مواجه شوند.
به گزارش ایسنا، از آنجایی که برنامه‌های تخصصی و مدونی برای دانش‌آموزان دارای اختلال ریاضی در مدارس در نظر گرفته نشده، لازم است والدین و معلمان به راهبردها و تکنیک‌هایی جهت کمک به ضعف کودکان دارای دیسکالکولیا مجهز باشند. در همین راستا پریسا خسروتاش- درمانگر اختلالات یادگیری با اشاره به نحوه کمک به کودکان دارای اختلال ریاضی یا «دیسکالکولیا» در گفت‌وگو با ایسنا، به ارائه راهکارهای موجود در این زمینه پرداخت و گفت که یکی از تکنیک‌های اثربخش در این زمینه، آموزش چندحسی است.
وی اظهار کرد: در تکنیک آموزشی چند حسی از حواس بینایی، شنوایی، لامسه و قوای حرکتی بهره گرفته می‌شود. در این تکنیک کودک می‌آموزد که اعداد و نمادها، نماینده چه چیزهایی هستند. در این روش به کودک، کمک می‌شود تا اشیاء عینی و بیرونی را به نمادها و اعدادی که معرف آن اشیاء هستند مرتبط کند. به طور مثال، کودک متوجه می‌شود عدد ۳ نشانگر ۳ عدد چوب کبریت یا ۳ قطعه پازل یا ۳ بار با پاها روی زمین در جا زدن است. والدین در منزل و همچنین معلمان در مدرسه می‌توانند از چنین تکنیک‌هایی جهت آموزش ویژه یا ایجاد یک برنامه مداخلاتی درمانی برای کودک استفاده کنند.
خسرو تاش در ادامه این گفت‌وگو راهکارهایی را برای رفع مشکل یاد شده عنوان کرد که در ادامه می‌خوانید:
مشکلات کودک را درک کنید و تلاش‌هایش را مورد تشویق قرار دهید: حتی زمانی که کودک به نتایج انتهایی و کامل نرسیده باشد هم لازم است فرایند تلاش کودک مورد تشویق قرار گیرد. این نوع تشویق باعث می‌شود کودک به خود و تلاش‌هایش ببالد، هر چند که در نتایج پایانی کودک مشهود نباشد. از طرفی این امید در کودک زنده شود که با تلاش مکرر و پیایی می‌تواند نتایج پایانی را نیز در دفعات بعد تقویت کند.
کودک را کمک کنید تا نقاط قوت خود را بشناسد و نقاط قوت او را مورد تشویق قرار دهید: به طور حتم هر کودکی دارای توانمندی‌های خاصی است و تشخیص این توانمندی‌ها برای والدین، بهتر از هر فرد دیگری امکان‌پذیر است. با تمرکز روی این توانمندی‌ها، امکان رشد آنها فراهم خواهد شد. به کودک خود کمک کنید خودش را بهتر بشناسد و برای قرار گرفتن در موقعیت‌های اجتماعی از این مهارت‌ها و توانمندی‌ها استفاده کند. این موارد باعث افزایش اعتماد به نفس کودک خواهد شد و رشد اجتماعی کودک را فراهم می‌کند. این موضوع باعث ایجاد توانمندی کلی در وجود کودک شده و ذهنیت او را نسبت به خودش مثبت خواهد کرد. این ذهنیت مثبت، به کودک کمک می‌کند در موقعیت‌های مرتبط با ریاضی عملکرد بهتری داشته باشد.
به کودک آموزش دهید با خودگویی‌های منفی مبارزه کند: با کودک تمرین و گفتگوهای درونی‌اش را چک کنید. برایش توضیح دهید که هر کدام از این گفتگوهای منفی چگونه بر روی ذهنش تاثیر منفی خواهند داشت. با او تمرین کنید به جای هر کدام از واژه‌های منفی، واژه‌های مثبتی جایگزین کند و در موقعیت‌های مناسب از آن استفاده کند. در ضمن برایش از تاثیر این جایگزینی، جهت بهبود عملکردش در تکالیف ریاضی سخن بگویید.
به کودکتان در مدیریت زمان کمک کنید: کودکان دارای دیسکالکولیا، در شناخت زمانی که از فعالیتی گذشته و زمانی که تا انتهای تکلیفی باقی مانده است، مشکل دارند. لازم است با کمک کردن به کودک، او را در این زمینه توانمند کنید. با استفاده از تایمرهای دیداری که در تلفن‌های همراه وجود دارد و روشن کردن آلارم موردنظر در پیش روی کودک، در ابتدای فعالیت موردنظر به مدیریت زمان کمک کنید. به این وسیله کودک زمان موردنظر برای انجام تکالیفش را در نظر خواهد داشت و با زمان‌بندی برای انجام کار موردنظر، از کاستی وقت تا انتهای تکلیف پیشگیری می‌شود.
در انجام تکالیف چند مرحله‌ای راهنمای کودک خود باشید: در ارتباط با چنین تکالیفی ممکن است کودک نداند که باید از کجا شروع کند و تکلیف موردنظر به کجا ختم می‌شود. در واقع مراحل انجام تکلیف برایش واضح نباشد. در چنین مواردی تکلیف را به چند بخش تقسیم و راهنمایی‌اش کنید که با انجام دادن هر بخش به بخش بعدی هدایت می‌شود. با تمرین بر روی چنین تمارینی، بر روی تکالیف چند مرحله‌ای تبحر بیشتری پیدا می‌کند.
زمان‌هایی را برای گفتگوی صمیمانه با فرزندتان اختصاص دهید: برای او توضیح دهید که چالش‌هایی که در ریاضی دارد به معنای تنبل یا احمق بودن او نیست. لازم است که از زبان شما بشنود که هر فردی در بعضی زمینه‌ها توانمند و در بعضی زمینه‌ها توانایی کمتری دارد. اما این به معنای عدم غلبه بر مشکلات و برطرف کردن نقائص موجود نیست. به او یادآور شوید که با تلاش و پیگیری می‌تواند بر چالش‌هایش غلبه کند.
خودتان الگوی آرامش و صبر باشید: اگر فرزندتان در حل بعضی مسائل ریاضی و انجام بعضی تمارین دچار مشکل می‌شود، ناامید نشوید و اضطراب را در رفتارتان بروز ندهید. اگر کودکتان نشانه‌ای از اضطراب و عدم آرامش در رفتار شما حس کند، مضطرب و ناآرام خواهد شد و امیدش را برای ادامه تلاش‌هایش از دست خواهد داد. زمانی که شما با صبر و حوصله در کنارش قرار می‌گیرید او نیز آرامش درونی شما را دریافت می‌کند و با اعتماد به نفس و امیدواری بیشتر به مسیر خود ادامه می‌دهد این نکته را همیشه به خاطر داشته باشید که شما الگوی کودکتان هستید و در هر موردی که می‌خواهید کودک رشد کند لازم است ابتدا آن رفتار را در خودتان تمرین کرده باشید.
حمایت‌کننده باشید و عزت نفس کودک را تقویت کنید: با اشاره به توانمندی های کودک که در مهارت های دیگرش دارد، به او کمک کنید حس مثبت نسبت به خودش را تقویت کند. با این کار به کودک کمک کنید تا با حس و حال بهتری در مواجهه با تکالیف ریاضی قرار بگیرد.
به طور روزمره و به شکلی مستمر، در هر جایی و هر مکانی، ریاضی را وارد زندگی کودک کنید: به کودک نشان دهید که اعداد و نمادها و محاسبات، در زندگی روزمره ما جاری هستند. مثلا در هنگام خرید و پرداخت پول به صندوقدار از کودک کمک بگیرید و از کودک بخواهید تا باقی مانده پول دریافت شده را چک و کنترل کند. با این کار به او نشان می‌دهید که ریاضی در تمام موقعیت‌های زندگی جاریست و بدین ترتیب کودک می‌تواند در موقعیت‌های طبیعی زندگی نیز ریاضی را تمرین و تجربه کند. سعی کنید از انرژی و توان کودک در زمینه فعالیت‌هایی از زندگی که جنبه محاسباتی دارد بهره بگیرید. این گونه فعالیت‌ها مهارت‌های عددی و توانمندی فضایی کودک را تقویت می‌کند.
از بازی‌های فکری که ریاضی در آنها نقش دارد استفاده کنید: سعی کنید برای گذراندن وقت با کیفیت با کودک از بازی‌های فکری که مهارت‌های ریاضی در آنها نقش دارند استفاده کنید. بازی‌هایی که دربرگیرنده شمارش اعداد، حساب کردن و انجام مهارت‌های حرکتی ظریف‌اند، بازی‌های مناسبی هستند. به این شکل به کودک کمک خواهید کرد تا در محیطی جذاب و بازی‌گونه و همراه با آرامش و به دور از استرس با فعالیت‌های ریاضی ارتباط برقرار کند. همجواری بین آرامشی که کودک در کنار شما تجربه می‌کند و بازی‌هایی که دارای مفاهیم ریاضی هستند به یادگیری عمیق‌تر این مفاهیم در حافظه کودک کمک خواهد کرد.
استفاده از نمودارهای رنگی و بدون شلوغی: برای تمرین با کودک دارای اختلال ریاضی لازم است از جداول و نمودارهایی به رنگ‌های مختلف، که دارای زمینه خلوتی هستند استفاده شود. این عامل باعث می‌شود حواس پرتی کودک کاهش و تمرکز بر روی موضوع اصلی افزایش یابد.
در حین تمرین با کودک از تخته سفید استفاده کنید: استفاده از تخته سفید چون امکان پاک کردن و نوشتن مجدد را فراهم می‌کند، به تمرکز بیشتر و عدم شلوغی ذهن کودک کمک می‌کند.
|